ΕΝΦΙΑ και CLAWBACK (cb) II. Μια παράλληλη σχέση
Δεν είναι τυχαίο ότι στο νόμο 4549/2018 που ψηφίστηκε συνυπάρχει και πάλι ο ΕΝΦΙΑ και το cb μαζί. Όπως έχει επισημανθεί πριν λίγους μήνες (REBATE-CLAWBACK-ΕΝΦΙΑ : Όταν τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα.)τόσο ο ΕΝΦΙΑ όσο και το cb ψηφίστηκαν για να αποτελέσουν την ασφαλιστική δικλείδα για την είσπραξη συγκεκριμένου ποσού ετησίως (θηριώδους μάλιστα) και για την υπέρβαση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης η οποία ανά πάσα στιγμή μπορούσε να ξεφύγει. Τότε είχε προβλεφθεί ότι ακόμα και εάν μειωθούν οι αντικειμενικές αξίες όπως συζητείτο, τα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ θα παρέμεναν τα ίδια (όπως και έμειναν). Μιλούσαμε και τότε λοιπόν για μια εσωτερική ανακατανομή των βαρών αφού τα έσοδα στον κρατικό προϋπολογισμό θα έπρεπε να παραμείνουν ακριβώς τα ίδια.
Η διατήρηση του cb σε υψηλά επίπεδα και η πιθανή αύξηση του το 2018 απαιτεί τον όσο το δυνατό καλύτερο υπολογισμό του για την αποφυγή ενστάσεων, τουλάχιστον όσον αφορά αυτόν. Για να υπολογιστεί το cb απαιτούνται δύο βασικοί παράγοντες:
-Μια απλή και ευκρινής νομοθεσία
-Η ύπαρξη ενός Πληροφοριακού Συστήματος (ΠΣ) που να μπορεί να τηρεί τα δεδομένα και να κάνει τους υπολογισμούς σύμφωνα με τα στοιχεία πωλήσεων, που αφορούν τον ΕΟΠΥΥ και μόνο, και τη νομοθεσία.
Οι συνεχείς αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του και η παραμετροποίησή του δεν βοηθάει στο σωστό υπολογισμό του ενώ απαιτεί συνεχείς αλλαγές στο ΠΣ με σημαντικές καθυστερήσεις και σημαντικό κόστος.
Στον υπολογισμό του cb δεν λαμβάνονται υπόψιν όλα τα σχετικά ΦΕΚ με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ότι ο υπολογισμός δεν είναι σωστός. Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στα νοσοκομεία όπου τα στοιχεία πωλήσεων δεν συλλέγονται με μοναδικό τρόπο, από ένα μόνο φορέα, όπως συμβαίνει με τον ΕΟΠΥΥ.
Θεωρούμε ότι τα στοιχεία του ΕΟΦ είναι σωστά αφού απ’ αυτόν γίνεται καταγραφή των φαρμάκων σε επίπεδο μοναδιαίας συσκευασίας (κουτί) σε πραγματικό χρόνο τόσο σε επίπεδο ποσότητας όσο και γνησιότητας αυτών. Πρέπει να γίνει όμως μια περαιτέρω διάκριση των κατηγοριών που δημοσιεύει κάθε έτος, σε υποκατηγορίες. Π.χ η κατηγορία «Νοσοκομεία-ΕΟΠΥΥ» , θα μπορούσε να έχει ξεχωριστά την δαπάνη που αφορά τα νοσοκομεία ,τα φάρμακα του ΕΟΠΥΥ που δίνονται στα νοσοκομεία και τα φάρμακα 3816 που χορηγεί ο ΕΟΠΥΥ.
Ο ΕΟΦ έχει την δυνατότητα να διακρίνει τα φάρμακα με βάση τον κατάλογο του Ν.3816/2010 (απόφαση ΦΕΚ 64/Β΄/16-01-2014) ο οποίος χωρίζεται σε δύο επιμέρους παραρτήματα: Σ ’αυτό που αφορά τα φαρμακευτικά σκευάσματα με ένδειξη για νοσοκομειακή χρήση μόνο και σ ’αυτό που αφορά σε σκευάσματα των οποίων η χρήση δύναται να ξεκινήσει στο νοσοκομείο και να συνεχιστεί εκτός νοσοκομείου. Εύκολα λοιπόν θα μπορούν να διακριθούν τα σκευάσματα που πρέπει να πληρωθούν από τις πιστώσεις του ΕΟΠΥΥ και από τα νοσοκομεία τα ίδια. Σήμερα ελάχιστα νοσοκομεία καταχωρούν διαφορετικά αυτές τις 2 κατηγορίες με αποτέλεσμα να υπάρχει μια σύγχυση για το ακριβές ποσό της φαρμακευτικής δαπάνης που έχουν πραγματοποιήσει και το clawback που πρέπει να επιστραφεί από τις εταιρείες.
Στα νοσοκομεία επίσης πρέπει να γίνουν σημαντικές διακρίσεις, όπως ποια από αυτά αφορούν τον ΕΟΠΥΥ, ποια μόνο τα ίδια τα νοσοκομεία και ποια εξ αυτών τα έχουν προμηθευτεί με cb. Αρκετά νοσοκομεία προμηθεύονται τα απαραίτητα φάρμακα μέσα από τον συμψηφισμό του cb προηγούμενων ετών, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία. Με τον τρόπο όμως που καταχωρούνται σε κάποια από αυτά θα εμφανίζονται πολύ υψηλά τα μεγέθη των αγορών τους με πιθανό τον κίνδυνο σοβαρών λανθασμένων υπολογισμών.
Περιφερειακές ΔΥΠΕ/Νοσοκομεία δεν μπορούν να έχουν μεγαλύτερες φαρμακευτικές δαπάνες απ’ αυτές μεγάλων νοσοκομείων της Αττικής. Η ευαισθητοποίηση όλων για τα φάρμακα σοβαρών παθήσεων δεν μπορεί να οδηγήσει ώστε αυτά να αποστέλλονται σε «δικαιούχους» στο εξωτερικό και μάλιστα με courier.Διότι πολλοί από το εξωτερικό που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες ή θέλουν να αποκτήσουν παιδί έρχονται στην Ελλάδα και μάλιστα σε μεγάλα δημόσια νοσοκομεία.
Ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της Αθήνας πλήρωσε τον Ιούνιο τις φαρμακευτικές εταιρείες μόνο με το cb προηγούμενων ετών. Το μεγαλύτερο νοσοκομείο των Δωδεκανήσων έχει ενταλματοποιήσει το 55% του προϋπολογισμού του μέχρι το τέλος Μάιου και ενώ δεν είχε ξεκινήσει η τουριστική περίοδος
Για να μειωθεί το cb θα πρέπει κατ’ αρχήν να ελεγχθεί η υπερ-συνταγογράφηση με τρόπο ρεαλιστικό και εφικτό και χωρίς τη μείωση της χορήγησης των αναγκαίων φαρμάκων στους ασθενείς. Όμως η εικόνα σε μια χώρα, στην οποία υπάρχει οικονομική στενότητα, να καταστρέφονται ετησίως 90 τόνοι ληγμένων φαρμάκων δεν δίνει περιθώρια εφησυχασμού ούτε αισιοδοξίας. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι 90 τόνοι ληγμένων φαρμάκων στην πραγματικότητα είναι το 25% της πραγματικής ποσότητας αφού σε πρόσφατη μελέτη που παρουσιάστηκε από την ΜΚΟ GIVMED μόνο το 25% των πολιτών γνωρίζει την ύπαρξη των πράσινων κάδων στα φαρμακεία και το σκοπό τον οποίο εξυπηρετούν.
360 τόνοι φαρμάκων ετησίως καταλήγουν στα σκουπίδια και για τους 90 από αυτούς που καταστρέφονται υπάρχει και ένα όχι ευκαταφρόνητο κόστος.
Γίνεται μια ιδιαίτερη αναφορά στην θέσπιση των κλειστών προϋπολογισμών ανά ATC4 θεραπευτική κατηγορία. Το μέτρο αυτό, όπως τόνισε ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου υγείας, είναι «μάλλον αυτονόητα μέτρο εξορθολογισμού και αξιόπιστης παρακολούθησης της δαπάνης, τεκμηριωμένης κατανομής του clawback, εργαλείο αξιόπιστης εκτίμησης δημοσιονομικών επιπτώσεων και αποτίμησης της αποζημιωτικής πολιτικής. Εφαρμοζόμενο σε συνδυασμό με τη διαπραγμάτευση, τα πρωτόκολλα, κ.α, θα επιτρέψει και την επανεξέταση μέτρων που προκαλούν δυσλειτουργίες, όπως το πρόσθετο rebate στα νέα υπό καθεστώς προστασίας φάρμακα». Αν θελήσει κανείς ρεαλιστικά να δει τι ισχύει , θα δει ότι και το ATC4 και το ATC5 εν μέρει εφαρμόζονται αφού σε όποιο φάρμακο μπαίνει σε διαπραγμάτευσή ισχύει κλειστός προϋπολογισμός! Αυτό που δεν έχει γίνει αντιληπτό ίσως από κάποιους είναι ότι και σε αυτή τη περίπτωση εφαρμόζεται clawback!
Αφού όλοι πλέον παραδέχονται ότι θα παραμείνει κλειστός ο προϋπολογισμός για την υγεία ,άρα θα παραμείνει κλειστός ο προϋπολογισμός για την δημόσια φαρμακευτική δαπάνη και το όριο αγορών φαρμάκων από τα νοσοκομεία απαιτείται ένας και μοναδικός ευκρινής τρόπος υπολογισμού του cb, δημοσιευμένος σε ένα και μόνο ΦΕΚ, που να καταργεί όλα τα προηγούμενα και ο οποίος να είναι εφικτό να υποστηριχθεί από ένα ΠΣ, να υπολογίζει εύκολα και χωρίς πολλές παραμέτρους το cb και να μην αφήνει περιθώρια τριβών και ενστάσεων λόγω των υπολογισμών του.
Και όπως όλοι γνωρίζουν με την υπ. αριθμ. ΕΑΛΕ/Γ.Π. 30452/2018, ΦΕΚ-2214/Β/13.6.2018 υπουργική απόφαση για τα έτη 2016-2017 ο αριθμός των δόσεων για την καταβολή του cb προσδιορίζεται σε 24, εάν το ετήσιο cb είναι μεγαλύτερο του 10% του ορίου της φαρμακευτικής δαπάνης του αντίστοιχου έτους ενώ εάν είναι μικρότερο του 10% του ορίου της φαρμακευτικής δαπάνης του αντίστοιχου έτους, το οφειλόμενο ποσό κατανέμεται σε 12 δόσεις. Η ελάχιστη μηνιαία δόση ορίζεται το ποσό των 10.000 ευρώ.
Τέλος με το νόμο 4549/2018 πλέον ο ΕΟΠΥΥ δεν δύναται αλλά αυτοδικαίως συμψηφίζει το clawback με ισόποσες οφειλές του προς τους Κατόχους Άδειας Κυκλοφορίας (Κ.Α.Κ.) φαρμακευτικών προϊόντων από την προμήθεια φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων για τις ανάγκες των φαρμακείων του.
Τα δύσκολα μόλις αρχίζουν!!
Clawback στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Πως μπορεί να υπολογιστεί.
ΕΟΠΥΥ, προϋπολογισμός 2018 και νοσοκομεία. Τι να περιμένει κανείς!!
Διαφάνεια και clawback (cb):Η αναγκαία συνθήκη για την επίλυσή του
Clawback: Τι προβλέπεται για το 2018
Clawback και αναξιοπιστία υπολογισμών και δεδομένων
Clawback και γενόσημα: Το «κόστος» της ανάπτυξης και της διείσδυσης τους
CLAWBACK, ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΑ ΧΡΕΗ ΚΑΙ BIG BANG
CLAWBACK ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Ioannis Karafyllis 