ΕΣΗΔΗΣ, (ηλεκτρονικές) προμήθειες και νοσοκομεία. Η «ακριβή» αλήθεια
Πολλές φορές αναρωτιέσαι εάν αξίζει να ασχολείσαι με τις προμήθειες στα νοσοκομεία ή είναι ένα άβατο το οποίο δεν προσεγγίζεται με κανένα λογικό και νόμιμο τρόπο.
Όμως η απόφαση του διοικητικού συμβουλίου μεγάλου εξειδικευμένου νοσοκομείου των Αθηνών ότι δεν μπορεί να προμηθευτεί 9 αναπνευστήρες για την ΜΕΘ του από το 2014 «λόγω έλλειψης πιστώσεων αλλά και της μη δυνατότητας ανακατανομής των πιστώσεων οι οποίες λόγω ανεπάρκειας δεν μπορούν να καλύψουν ούτε τις βασικές λειτουργικές ανάγκες του νοσοκομείου σε ετήσια βάση» και οι τελευταίες ανακοινώσεις της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή για την εξοικονόμηση εκατομμυρίων ευρώ από την διενέργεια ηλεκτρονικών διαγωνισμών είναι μια πρόκληση για να ασχοληθεί τελικά κανείς.
Γιατί οι ελλείψεις ειδικά στα νοσοκομεία έχουν αποτελέσματα τα οποία είναι γνωστά σε όλους ακόμα και εάν ευτυχώς δεν τα έχουν βιώσει οι ίδιοι.
Τι εικόνα δίνει λοιπόν το ΕΣΗΔΗΣ για τα δημόσια νοσοκομεία, τις ΥΠΕ και τους φορείς παροχής υγείας?
Ότι έχουν συμβασιοποιηθεί μόνο 18 διαγωνισμοί το 2017, ενώ είναι σε ισχύ τα ΠΠΥΥ από το 2010-2015, προϋπολογισμού 7 και πλέον δισεκατομμυρίων ευρώ!
Η αξία των συμβάσεων αυτών είναι προϋπολογισθέντων διαγωνισμών 2.632.179,37€. Στα 800.000.000€ που διατέθηκαν μέχρι σήμερα στα νοσοκομεία αυτό αντιπροσωπεύει μόνο το 0,33%. Το υπόλοιπο 99,67%(!!) πως δαπανήθηκε, που πήγε? Σε εξωσυμβατικές προμήθειες μάλλον.
Ο αριθμός των διαγωνισμών που προκηρύχθηκαν από 1/1 μέχρι τις 10/7/2017 ήταν 457, μικρής σχετικά αξίας.
Το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2015 και 2016 συμβασιοποιήθηκαν 85 και 110 διαγωνισμοί αντίστοιχα ενώ η αξία τους ήταν 12.075.563,18€ και 39.267.982,24€.
Είναι σε αξιολόγηση διαγωνισμοί από το 2014 ακόμα, ενώ συνολικά είναι πάνω από 874 για την περίοδο 2014-2016.
Τα ανωτέρω στοιχεία προέρχονται από το ΕΣΗΔΗΣ και αποδεικνύουν ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό των διαγωνισμών γίνεται μέσω αυτού όπως προβλέπεται στη νομοθεσία (ελληνική και ευρωπαϊκή) με αποτέλεσμα τη μη τήρηση του εγκεκριμένου ΠΠΥΥ κάθε έτους ,την μη έγκαιρη απόκτηση των αναγκαιούντων υλικών- αναλωσίμων και ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού και την διατήρηση υψηλών τιμών αφού δεν αναπτύσσεται ο αναγκαίος ανταγωνισμός.
Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι είναι δύσκολο να υπάρχουν διαγωνισμοί σε αξιολόγηση από τα προηγούμενα έτη (2014-2015) αφού θα πρέπει να έχει ζητηθεί η παράταση από τους προμηθευτές να παρατείνουν τις προσφορές τους, ν’ ανανεώσουν τις εγγυητικές επιστολές τους,… Όμως η μη ακύρωσης τους συνεπάγεται και τη ταυτόχρονη δέσμευση της πίστωσης σύμφωνα με το ΠΔ 80/2016 με συνέπεια να μην μπορούν αυτές να αξιοποιηθούν στο τρέχον έτος για να καλύψουν τις επιτακτικές ανάγκες των νοσοκομείων.
Η δραματική μείωση των συμβασιοποιημένων διαγωνισμών μπορεί και πρέπει να αναλυθεί και να εξηγηθεί απ’ όλους , κυρίως όμως από αυτούς που έχουν την ευθύνη του κρατικού προϋπολογισμού και αυτών των νοσοκομείων. Απαντήσεις μπορούν να δοθούν πολλές και άμεσα. Όμως το ερώτημα που πρέπει να εξετασθεί είναι εάν τελικά οι διαγωνισμοί προκηρύσσονται μόνο και μόνο για να υπάρχει νομιμοφάνεια για την αποφυγή του ελέγχου από το Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις απευθείας αναθέσεις που γίνονται κατά κόρον αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ ή και για κάποιους άλλους λόγους. Πολλοί διοικητές νοσοκομείων επικαλούνται ότι προκήρυξαν ένα διαγωνισμό και «δυστυχώς» αυτός δεν ευδοκίμησε! Το ισχυρίζονται ακόμα και εάν αυτός ξεκίνησε να υλοποιηθεί το 2006 αλλά δεν ολοκληρώθηκε μέχρι σήμερα! Αδιαφορούν για τους λόγους που αυτό συνέβη προκειμένου να προβούν στις απαραίτητες βελτιώσεις- διορθώσεις της διακήρυξης ή των τεχνικών προδιαγραφών τους. Είναι σίγουροι ότι έχουν το τέλειο άλλοθι και απλά περιμένουν την επόμενη νομιμοποίηση της παραβατικής συμπεριφοράς τους συνεχίζοντας την κακοδιαχείριση, απ΄όλες τις απόψεις, των νοσοκομείων τα οποία διοικούν. Για αυτό και δεν μπορούν να δημοσιεύσουν τους ισολογισμούς που προβλέπονται από την νομοθεσία προκειμένου να φανούν τα τεράστια ελλείματα που δημιούργησαν και την τεράστια ζημιά που θα προκαλέσουν, δυστυχώς σύντομα, στους προμηθευτές τους. Κανείς δεν αναρωτιέται γιατί τα πιο δαπανηρά νοσοκομεία δεν έχουν συμβασιοποιήσει κάποιον διαγωνισμό τα τελευταία χρόνια? Ούτε καν οι προμηθευτές τους που θα υποστούν ένα clawback που θα ξεπερνά κάθε τους εκτίμηση και θα τους οδηγήσει σε πολύ δύσκολες καταστάσεις. Απλά τότε θα το χαρακτηρίσουν άδικο και αντισυνταγματικό που τους οδηγεί στο κλείσιμο και θα προσφύγουν στη δικαιοσύνη. Σήμερα όμως δεν αναρωτιούνται πως θα πληρωθούν. Περιμένουν μόνο το πότε. Ακόμα και αυτοί που από το 2014 δεν έχουν εκδώσει τιμολόγια για υλικά που προμήθευαν τα νοσοκομεία περιμένοντας μια καλύτερη τιμή σε μια καλύτερη στιγμή!
Τα νοσοκομεία κάνουν μόνο απευθείας αναθέσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο, στις ίδιες εταιρείες, ενώ την ίδια στιγμή με δραματικό τόνο τα διοικητικά τους συμβούλια λαμβάνουν ομόφωνες αποφάσεις για να νομιμοποιήσουν τις παράνομες «εξωσυμβατικές» προμήθειες για λόγους αλτρουισμού (!!) και την ίδια στιγμή διαμαρτύρονται για τις ελλείψεις πιστώσεων και υλικών όταν αυτοί όχι μόνο δεν πράττουν τίποτα για να βοηθήσουν αυτή την δύσκολη κατάσταση αλλά είναι στην άλλη πλευρά, σε αυτή της σπατάλης και της κακοδιαχείρισης.
Προκαλούν δε αλγεινή εντύπωση όταν μετά από 10 χρόνια ολοκληρώσουν ένα διαγωνισμό , αυτοπροβάλλονται ως σωτήρες στα διάφορα μέσα διαφημίζοντας ότι πέτυχαν κάποια μείωση ενώ ξεχνάνε να πούνε πόσα εκατομμύρια ευρώ έχασε το νοσοκομείο και ο έλληνας φορολογούμενος τα προηγούμενα χρόνια που οι ίδιοι τους δεν έκαναν απολύτως τίποτα. Είναι πρόκληση για την κοινωνία όταν οι ίδιοι διδάσκουν σε εθνικές σχολές και ινστιτούτα επιμόρφωσης άλλους δημοσίους υπαλλήλους για το σύγχρονο management στα δημόσια νοσοκομεία όταν οι ίδιοι απέτυχαν παταγωδώς. Είναι πρόκληση να διδάσκουν σε πανεπιστήμια για να μεταφέρουν την εμπειρία τους! Ποια ακριβώς? Αυτής της επιτυχίας του 0,33%!
Είναι πρόκληση όταν στα συνέδρια αλληλοσυγχαίρονται για το πόσο καλά τα είπαν, καθηγητές και μαθητές, αλλά δεν τα έπραξαν!!Είναι πρόκληση …
Όλα τα παραπάνω συνηγορούν ότι μόνο σ’ένα μικρό ποσοστό οι διοικήσεις που επιλέχθηκαν διαχρονικά ήταν αντάξιες του δύσκολου έργου που επιλέχθηκαν να υπηρετήσουν. Ήταν δυστυχώς διοικήσεις μόνο αρεστές που στην πραγματικότητα διοικούσαν εις βάρος άλλων συνετών διοικήσεων (αφού οι πόροι δεν κατανέμονταν όπως είχαν προϋπολογιστεί από τις ΥΠΕ και το ΥΥΚΑ αλλά δίνονταν στους αποτυχημένους και κακούς διοικητές για να καλύψουν τις σπατάλες τους) αλλά και των ίδιων των ασθενών αφού τους παρείχαν περίθαλψη κατώτερη των προβλεπόμενων και ακριβότερη από όσο έπρεπε.
Το κακό είναι ότι και σήμερα οι ίδιοι που αποδεδειγμένα απέτυχαν θέλουν να αποδείξουν ότι έπραξαν σωστά και να είναι οι επόμενοι σύμβουλοι και δημόσιοι αξιωματούχοι για την αναβάθμιση του συστήματος υγείας και όχι μόνο.
Τέλος, πιθανόν εντός των προσεχών ημερών να νομιμοποιηθούν οι προμήθειες των νοσοκομείων που πραγματοποιήθηκαν μέσω των ΥΠΕ.
Πολλοί πιστεύουν ότι με την νομιμοποίηση αυτή θα πληρωθούν οι αγορές που έγιναν από τις ΥΠΕ για να καλυφθούν οι άμεσες και επιτακτικές ανάγκες που υπήρχαν στα νοσοκομεία στο τέλος του 2016.
Όμως η νομιμοποίηση αυτή δεν θα σημαίνει για όλους το ίδιο. Σε κάποιες εταιρείες η πληρωμή θα γίνει με clawback και rebate που θα υπολογιστεί στο 2017 ενώ όσοι τελικά πληρωθούν θα πρέπει να γνωρίζουν ότι αυτά τα ποσά θα αφαιρεθούν από την αγορά για το 2017 αφού θα αφορούν πιστώσεις του 2017 και όχι του 2016 όπως αρχικά είχε αρχικά σχεδιαστεί.
Το ΕΣΗΔΗΣ είναι το απόλυτο εργαλείο του υπουργείου Ανάπτυξης και Οικονομίας, του υπουργείου Υγείας, της ΕΑΑΔΗΣΥ ,του ΓΛΚ αλλά και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, για τον εξορθολογισμό των δαπανών, την νομιμότητα ,τον έλεγχο των παραβατών και τον καταλογισμό των ευθυνών τους σύμφωνα με το ν.4270. Μόνο έτσι οι πολίτες θα απολαμβάνουν τις παροχές υγείας που τους αξίζουν και έχουν ανάγκη και όχι με την αυτοπροβολή κάποιων για τους δικούς τους προσωπικούς λόγους και άλματα!
Αυτά από το ΕΣΗΔΗΣ και μόνο. Γιατί η αλήθεια των αριθμών είναι δυστυχώς ….γυμνή και ξεγυμνώνει και τους δήθεν «αλτρουιστές»!
ΚΟΙΝΕΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΥΛΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΕ. ΈΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ CASE STUDY ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΥ.
Προϋπολογισμός 2018:Η αλήθεια πάει μπροστά!
Clawback και αναξιοπιστία υπολογισμών και δεδομένων
CLAWBACK ΣΤΑ ΙΑΤΡΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ. ΜΕΧΡΙ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ;
CLAWBACK 2017: Τι να μην περιμένει κανείς….
Νοσοκομειακό Clawback: Η ώρα της αλήθειας
CLAWBACK ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΤΙ (ΔΕΝ) ΙΣΧΥΕΙ.
Ioannis Karafyllis 