Αρχείο κατηγορίας ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ

Νοσοκομειακό clawback 2019 και wrong data. Μια πανάκριβη σχέση

Νοσοκομειακό clawback 2019 και wrong data. Μια πανάκριβη σχέση

Για το νοσοκομειακό clawback του 2018 ειπώθηκαν και γράφτηκαν πολλά, όπως ότι δεν υπάρχει μεγάλη επαφή με τον ρεαλισμό. Ότι θα μειωθεί το 2019 και πολλά άλλα.

Είχε αναλυθεί επαρκώς με μια σειρά άρθρων (δες παρακάτω) γιατί αυτό θα ήταν τόσο υψηλό και ότι είχε ανακοινωθεί έγκαιρα (Μάιο 2018) από τον ΕΟΠΥΥ. Φέτος ο ΕΟΠΥΥ το ανακοίνωσε νωρίτερα (Απρίλιο) το ύψος του clawback για το 2019. Θα είναι περίπου το ίδιο με αυτό του 2018, 100 εκατ. ευρώ (περίπου 64%).

Επίσης αυξημένο προβλέπεται να  είναι και το νοσοκομειακό clawback  κατά 100 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2018 σύμφωνα με το προϋπολογισμό. Σε αυτά δεν έχουν συμπεριληφθεί οι επιπτώσεις από την υπογραφή των 2 εκ των 4 συμφωνιών-πλαίσιο και αυτές της ανατιμολόγησης του 2019.

Είναι αναμενόμενες αυτές οι υπερβάσεις όταν:

-Σε πρόσφατο συνέδριο για τη πληροφορική στην υγεία ακούστηκε για πολλοστή φορά ότι πρέπει οι δαπάνες για τη πληροφορική στα νοσοκομεία να είναι 2-4% του προϋπολογισμού τους και οι συμβάσεις τους να γίνονται χωρίς διαγωνισμούς!

Σαν ποσοστό εκεί κυμαίνονται οι δαπάνες τους, άρα η πρόταση έχει ήδη υλοποιηθεί αλλά δεν έχει γίνει αντιληπτό.

Γιατί χωρίς διαγωνισμό πάλι δεν γίνεται αντιληπτό τι κωλύει στην απόκτηση ενός διαλειτουργικού πληροφοριακού συστήματος που θα είναι για όλα τα νοσοκομεία και όλο το σύστημα υγείας. Κανείς δεν απαντάει στο ερώτημα γιατί τα νοσοκομεία δεν χρησιμοποιούν τα υπάρχοντα και έχουν απόκλιση 70% από τους στόχους που τα ίδια έχουν θέσει;

Αν είχαν ένα πληροφοριακό σύστημα αξίας 1 δισ. ευρώ και δεν καταχωρούσαν υποχρεωτικά σωστά τα στοιχεία που επιβάλλεται από τη νομοθεσία, θα μπορούσε να γίνει ο απαιτούμενος έλεγχος, θα υπήρχαν τα δεδομένα (εσχάτως ονομάζονται big data, αντί του ορθού στη συγκεκριμένη περίπτωση wrong data).Ένα συνέδριο για τα wrong data θα ήταν πιο χρήσιμο και πιο αποτελεσματικό στην εξοικονόμηση πόρων και τη μείωση του clawback. Η κλασσική ρήση σκουπίδια βάζεις, σκουπίδια παίρνεις είναι πολύ πιο σημαντική από οποιοδήποτε βραβείο παίρνουν για την τεχνολογική τους υπεροχή κάποιοι οργανισμοί όταν σε αυτή δεν ενσωματώνουν την ισχύουσα νομοθεσία!!!

-Όταν νοσοκομείο έχει προϋπολογισμό για φάρμακα για το 2019 28 εκατ. ευρώ και έχει ενταλματοποιήσει και πληρώσει μόνο 1,6 εκατ. ευρώ για το 10 τρίμηνο του 2019, τι μπορεί να συμπεραίνει κανείς; Και εάν επίσης αναγνώσει ότι έχει και ανείσπρακτο clawback 12,4 εκατ. ευρώ;

Αυτές είναι μόνο δυο επισημάνσεις από τις πολλές που έχουν γίνει και δεν έχει δοθεί απάντηση. Όσο οι απαντήσεις σε απλά προβλήματα δεν δίνονται δεν θα μειώνονται και οι επιβαρύνσεις. Μπορούν όμως να αυξάνονται!

Νοσοκομειακό clawback:Ήταν γνωστό από το ΜΑΙΟ του 2018

Clawback (c.b) 2018. Η 7η ώρα της αλήθειας;

Αντιφατικότητα δεδομένων και αύξηση clawback (c.b)

Άυλα barcode ,άυλη και ακριβή πραγματικότητα!

Clawback (c.b) ΕΟΠΥΥ στα νοσοκομεία

Πόσο πραγματικά θα είναι το clawback (c.b) στα νοσοκομεία το 2018

CLAWBACK ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΜΕ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΚΠΛΗΣΕΤΑΙ ΚΑΝΕΙΣ

Clawback παρόχων: Όταν τα βραβευμένα, ακριβά, ευφυή συστηματα κάνουν λάθη!

Ο ΕΟΠΥΥ , το clawback (cb) και οι μεγάλοι προβληματισμοί

CLAWBACK: Ραντεβού στα τυφλά ή κάποιοι εθελοτυφλούν ;

ΕΝΦΙΑ και CLAWBACK (cb) II. Μια παράλληλη σχέση

Clawback μέχρι το…….20ΧΧ??

Clawback στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Πως μπορεί να υπολογιστεί.

Προϋπολογισμοί νοσοκομείων 2018: Αύξηση του clawback και συνέχεια του γόρδιου δεσμού

Clawback: Τι προβλέπεται για το 2018

ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ (NMVO)

Συσκευασία και διακίνηση φαρμάκων. Τι αλλάζει σε 100 ημέρες.

ΕΥΔΙΑΚΡΙΤΑ ΠΛΕΟΝ ΤΑ ΚΟΣΤΗ ΣΤΟΥΣ NMVO

Προβληματισμοί γύρω από τον κανονισμό για τα ψευδεπίγραφα φάρμακα και την λειτουργία του NMVO.

Η ανάγκη ίδρυσης ενός Εθνικού Οργανισμού Επαλήθευσης Φαρμάκων (NMVO). στην Ελλάδα

Serialisation: Σχέσεις CMOs και επωνύμων εταιρειών. Τι πρέπει να γίνει.

Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Προκλήσεις και εμπόδια.

ΨΕΥΔΕΠΙΓΡΑΦΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Ψευδεπίγραφα Φάρμακα ΙΙ

Advertisement

Νοσοκομειακό clawback:Ήταν γνωστό από το ΜΑΙΟ του 2018

Νοσοκομειακό clawback:Ήταν γνωστό από το Μάιο του 2018

Πολλοί λένε ότι το  clawback και μόνο για την κατηγορία φαρμάκων 1Α που διακινούνται μέσω ΕΟΠΥΥ, για το α΄ εξάμηνο του 2018 με μια δαπάνη € 27.9 εκατ. ευρώ η υπέρβαση έφτασε τα € 50 εκατ. και η επιστροφή αγγίζει το 70%.
Σημειώνουν μάλιστα ότι τα σημειώματα αυτά, μάλλον δείχνουν ότι δεν υπάρχει μεγάλη επαφή με τον ρεαλισμό. Παρ’ όλα αυτά θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι ρεαλισμός υπάρχει ως προς το σκέλος της έγκαιρης ενημέρωσης αφού ο ΕΟΠΥΥ από το Μάιο του 2018 είχε υπολογίσει ότι το clawback στη συγκεκριμένη κατηγορία θα ήταν στα 125 εκατ. ευρώ για το έτος!

Τον Σεπτέμβριο το εκτίμησε στα 150 εκατ. ευρώ! Ήδη στην έγκριση του προϋπολογισμού του για το 2018 είχε αναγράψει 55 εκατ. ευρώ σημειώνοντας ότι το 2017 το clawback στη συγκεκριμένη κατηγορία ήταν 84,9 εκατ. ευρώ. Το ύψος λοιπόν του clawback ήταν γνωστό έγκαιρα. Επειδή φαινόταν όμως υπερβολικό είχε επισημανθεί την ίδια χρονική περίοδο (όπως φαίνεται και στα παρακάτω άρθρα που αφορούν το θέμα) χωρίς τότε να αναζητήσει κανείς το λόγο που εμφανιζόταν αυτή η σημαντική οικονομική επιβάρυνση.

Έχει γραφεί ευκρινώς γιατί αυτό συμβαίνει χωρίς να προσπαθήσει κανείς να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.

Αντιθέτως φαίνεται ότι ακόμα και σήμερα δεν έχει γίνει απολύτως κατανοητό

τι περιλαμβάνεται στη κατηγορία των φαρμάκων αυτών. Από αυτά που αναγράφονται στις ανακοινώσεις διαφαίνεται μια σύγχυση εάν είναι φάρμακα για ιδιωτικές κλινικές, για νοσοκομεία ή φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ. Είναι γεγονός ότι και οι υπουργικές αποφάσεις κάθε φορά που αναφέρονται σε αυτή τη κατηγορία φαρμάκων δίνουν διαφορετικό ορισμό (όπως π.χ «η δαπάνη φαρμάκων για νοσοκομειακή χρήση που χορηγούνται από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ» ή «η συνολική δαπάνη του ΕΟΠΥΥ για νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη»).

Ακόμα και μεγάλες εταιρείες μελετών  σε πρόσφατες ανακοινώσεις τους αναφέρουν ότι «Από το συνολικό μέγεθος αγοράς, τo 40,5% αφορά πωλήσεις φαρμάκων που διατέθηκαν απευθείας σε νοσοκομεία, ενώ το υπόλοιπο 59,5% αφορά πωλήσεις φαρμάκων προς φαρμακεία». Είναι προφανής η σύγχυσις που επικρατεί στην αγορά σε όλα τα επίπεδα.
Τα 580 εκατ. ευρώ για το 2018 είναι κατά 50 εκατ. λιγότερα από αυτά που είχε εκτιμήσει η φαρμακοβιομηχανία και είχε παρουσιάσει σε πρόσφατα συνέδρια.

Η φαρμακοβιομηχανία στις εκτιμήσεις της εκτιμά ότι ο ΕΟΠΥΥ για την εξωνοσοκομειακή δαπάνη θα καταβάλει 1.887 εκατ. ευρώ καθώς θεωρεί ότι από τα 1.945 εκατ. ευρώ αφαιρούνται μόνο τα ποσά που δεσμεύονται στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων.

Για την ακρίβεια όμως των δεδομένων και των υπολογισμών , ο ΕΟΠΥΥ αφαιρεί και τα 55.8 εκατ. ευρώ που είναι το όριο δαπανών των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ για τη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη πέραν του οποίου εφαρμόζεται το c.b. αλλά και τα 38.63 εκατ. ευρώ ( για το 2018) για τα φάρμακα της ηπατίτιδας C (εάν είχε υλοποιηθεί η συμφωνία των ΚΑΚ με τον ΕΟΠΥΥ και είχαν χορηγηθεί στο προβλεπόμενο αριθμό ασθενών )

Όλα τα παραπάνω αναγράφονταν και ήταν εμφανή στο προϋπολογισμό του οικονομικού έτους 2018 του ΕΟΠΥΥ.

Το ποσό που προβλέπεται το 2018 στη νομοθεσία για τη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη στα  νοσοκομεία είναι 474,2 εκατ. ευρώ.

Για αυτό έπρεπε να γίνει ο διαχωρισμός της φαρμακευτικής δαπάνης των αμιγώς νοσοκομειακών φαρμάκων και των νοσοκομειακών φαρμάκων για περιπατητικούς ασθενείς (φάρμακα του ν. 3816 κατηγορίας 1Α και 1Β, αντίστοιχα). Είναι η πιο απλή λύση και έχει επισημανθεί πέραν του ενός έτους όπως αναφέρθηκε παραπάνω.

Μόνο η  χρήση του barcode και η υποχρεωτική εφαρμογή του στα φάρμακα που διακινούνται στα νοσοκομεία μπορεί να επιλύσει το εύκολο αυτό πρόβλημα που κάποιοι το παρουσιάζουν ως δισεπίλυτο για προσωπικούς λόγους. Με την εισαγωγή του φαρμάκου στο νοσοκομείο, ο ΕΟΦ ακυρώνει το barcode [όπως και στα φαρμακεία) και καταχωρεί την πώληση στα νοσοκομεία (Δεν απαιτείται δηλαδή η καταχώρηση στο ευφυές σύστημα (Β.I) ή στις καταστάσεις του υπουργείου υγείας όποτε και εάν θελήσει η διοίκηση ή ο αρμόδιος υπάλληλος του νοσοκομείου].

Ο ΕΟΦ έχει την δυνατότητα να διακρίνει τα φάρμακα με βάση τον κατάλογο του Ν.3816/2010 (απόφαση ΦΕΚ 64/Β΄/16-01-2014) ο οποίος χωρίζεται σε δύο επιμέρους παραρτήματα: Σ ’αυτό που αφορά τα φαρμακευτικά σκευάσματα με ένδειξη για νοσοκομειακή χρήση μόνο και σ ’αυτό που αφορά σε σκευάσματα των οποίων η χρήση δύναται να ξεκινήσει στο νοσοκομείο και να συνεχιστεί εκτός νοσοκομείου. Εύκολα λοιπόν θα μπορούν να διακριθούν τα σκευάσματα που πρέπει να πληρωθούν από τις πιστώσεις του ΕΟΠΥΥ και από τα νοσοκομεία τα ίδια. Σήμερα ελάχιστα νοσοκομεία καταχωρούν διαφορετικά αυτές τις 2 κατηγορίες με αποτέλεσμα να υπάρχει μια σύγχυση για το ακριβές ποσό της φαρμακευτικής δαπάνης που έχουν πραγματοποιήσει και το clawback που πρέπει να επιστραφεί από τις εταιρείες.

Αν εφαρμοσθεί το serialization και στην Ελλάδα (κάτι τ’ οποίο έχει επίσης επισημανθεί εγκαίρως) θα μπορούσε αυτό να είναι επιπλέον των 5 υποχρεωτικών πεδίων.

Οι περιφερειακές ΔΥΠΕ/Νοσοκομεία δεν μπορούν να έχουν μεγαλύτερες φαρμακευτικές δαπάνες απ’ αυτές μεγάλων νοσοκομείων της Αττικής. Η ευαισθητοποίηση όλων για τα φάρμακα σοβαρών παθήσεων δεν μπορεί να οδηγήσει ώστε αυτά να αποστέλλονται σε «δικαιούχους» στο εξωτερικό και μάλιστα με courier.Διότι πολλοί από το εξωτερικό που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες ή θέλουν να αποκτήσουν παιδί έρχονται στην Ελλάδα και μάλιστα στα μεγάλα δημόσια νοσοκομεία.

Επαναλαμβάνοντας την ερώτηση εάν μπορεί να μειωθεί το clawback, η απάντηση συνεχίζει να είναι  ΝΑΙ. ΠΟΣΟ; Τόσο όσο συμφωνήσουν ΟΛΟΙ μαζί ότι μπορεί να μειωθεί και αφού τα μεγέθη που θα ληφθούν υπόψιν είναι από όσους ξέρουν πραγματικά από νοσοκομεία, ασθενείς ,καταναλώσεις και διαχείριση φαρμάκων αλλά και δημόσιο λογιστικό!

Για μια ακόμα φορά καταλήγει κανείς εύκολα στο λογικό συμπέρασμα ότι δεν θα πρέπει να εκπλήσσεται κανείς από τα άλματα του clawback που επιβάλει ο ΕΟΠΥΥ αλλά με αυτούς που εκπλήσσονται με αυτά. Αυτό καταλαβαίνει ένας λογικός άνθρωπος διαβάζοντας όσα είναι γραμμένα επίσημα.

Υ.Γ  Θεωρείται δεδομένο ότι άπαντες οι ενδιαφερόμενοι έχουν διαβάσει στα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ ότι το clawback φαρμακευτικής δαπάνης θα είναι 789 εκατ. ευρώ. Εξ ου και οι πάροχοι αναγνώρισαν πρόσφατα πως έχει γίνει έργο στον ΕΟΠΥΥ και έκαναν θετικά σχόλια για τον απερχόμενο πρόεδρό του ακόμη και όσοι βρίσκονταν το προηγούμενο διάστημα σε αντιπαράθεση μαζί του.

Clawback (c.b) 2018. Η 7η ώρα της αλήθειας;

Αντιφατικότητα δεδομένων και αύξηση clawback (c.b)

Άυλα barcode ,άυλη και ακριβή πραγματικότητα!

Clawback (c.b) ΕΟΠΥΥ στα νοσοκομεία

Πόσο πραγματικά θα είναι το clawback (c.b) στα νοσοκομεία το 2018

CLAWBACK ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΜΕ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΚΠΛΗΣΕΤΑΙ ΚΑΝΕΙΣ

Clawback παρόχων: Όταν τα βραβευμένα, ακριβά, ευφυή συστηματα κάνουν λάθη!

Ο ΕΟΠΥΥ , το clawback (cb) και οι μεγάλοι προβληματισμοί

CLAWBACK: Ραντεβού στα τυφλά ή κάποιοι εθελοτυφλούν ;

ΕΝΦΙΑ και CLAWBACK (cb) II. Μια παράλληλη σχέση

Clawback μέχρι το…….20ΧΧ??

Clawback στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Πως μπορεί να υπολογιστεί.

Προϋπολογισμοί νοσοκομείων 2018: Αύξηση του clawback και συνέχεια του γόρδιου δεσμού

Clawback: Τι προβλέπεται για το 2018

ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ (NMVO)

Συσκευασία και διακίνηση φαρμάκων. Τι αλλάζει σε 100 ημέρες.

ΕΥΔΙΑΚΡΙΤΑ ΠΛΕΟΝ ΤΑ ΚΟΣΤΗ ΣΤΟΥΣ NMVO

Προβληματισμοί γύρω από τον κανονισμό για τα ψευδεπίγραφα φάρμακα και την λειτουργία του NMVO.

Η ανάγκη ίδρυσης ενός Εθνικού Οργανισμού Επαλήθευσης Φαρμάκων (NMVO). στην Ελλάδα

Serialisation: Σχέσεις CMOs και επωνύμων εταιρειών. Τι πρέπει να γίνει.

Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Προκλήσεις και εμπόδια.

ΨΕΥΔΕΠΙΓΡΑΦΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Ψευδεπίγραφα Φάρμακα ΙΙ

Clawback (c.b) 2018. Η 7η ώρα της αλήθειας;

Clawback (c.b) 2018. Η 7η ώρα της αλήθειας;

Η ανακοίνωση από τον ΕΟΠΥΥ της 7ης τροποποίησης του προϋπολογισμού του 2018 βεβαίωσε το rebate του α’ εξαμήνου για την εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη (ανέρχεται σε 219.625.189€) και εκτίμησε το c.b του β’ εξαμήνου για αυτήν σε 290.000.000€. Μαζί με αυτό του α’εξαμήνου που ήταν 280.000.000€, το c.b συνολικά θα ανέλθει στα 570.000.000€ για το 2018.

Βέβαια ο ΕΟΠΥΥ αναγράφει 789.000.000€ σαν c.b, αφού πάντα προσθέτει το υφιστάμενο c.b στο προβλεπόμενο.

Στο αρχικό προϋπολογισθέν των 219.000.000€, προσέθεσε και τα 570.000.000€ του καταλογισθέντος c.b.

Τα 570.000.000€ για το 2018 είναι κατά 50.000.000€ λιγότερα από αυτά που είχε εκτιμήσει η φαρμακοβιομηχανία και είχε παρουσιάσει σε πρόσφατα συνέδρια..

Η φαρμακοβιομηχανία στις εκτιμήσεις της θεωρεί ότι η δαπάνη του ΕΟΠΥΥ είναι 1.887.000.000€ καθώς θεωρεί ότι από το 1.945.000.000€ αφαιρούνται τα ποσά που δεσμεύονται στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων. Για την ακρίβεια όμως των δεδομένων και των υπολογισμών , τα υπόλοιπα 55.800.000€  είναι το όριο δαπανών των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ για τη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη πέραν του οποίου εφαρμόζεται το c.b.

Όλα τα παραπάνω αναγράφονται και είναι εμφανή στο προϋπολογισμό του οικονομικού έτους 2018 του ΕΟΠΥΥ.

Είναι επίσης όμως εμφανές ότι δεν είναι ευδιάκριτα τα όρια της φαρμακευτικής δαπάνης και ο επιμερισμός της όχι μόνο στα νοσοκομεία αλλά και στον ΕΟΠΥΥ και τη φαρμακοβιομηχανία. Έχει γραφεί πολλές φορές για τα φάρμακα στα νοσοκομεία

των οποίων η δαπάνη βαρύνει τον ΕΟΠΥΥ, με ποιο τρόπο καταχωρούνται στο πληροφοριακό σύστημα του νοσοκομείου και κατ’ επέκταση στο Β.Ι, για να καταβληθεί και το αναλογούν c.b.

Η 7η τροποποίηση του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ εξηγεί εν μέρει γιατί δεν συμβαδίζει το c.b που επιβλήθηκε το 2017στις φαρμακοβιομηχανίες απόλυτα με τα στοιχεία του ΕΟΦ ο οποίος παρουσιάζει αύξηση της δαπάνης των φαρμάκων που τιμολογούνται με νοσοκομειακή τιμή να είναι μόνο 33 εκατ. ευρώ και το c.b στα νοσοκομεία ν’αυξάνεται κατά 60 εκατ. ευρώ το 2017.

Αντιφατικότητα δεδομένων και αύξηση clawback (c.b)

Clawback (c.b) ΕΟΠΥΥ στα νοσοκομεία

Πόσο πραγματικά θα είναι το clawback (c.b) στα νοσοκομεία το 2018

CLAWBACK ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΜΕ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΚΠΛΗΣΕΤΑΙ ΚΑΝΕΙΣ

Clawback παρόχων: Όταν τα βραβευμένα, ακριβά, ευφυή συστηματα κάνουν λάθη!

Ο ΕΟΠΥΥ , το clawback (cb) και οι μεγάλοι προβληματισμοί

CLAWBACK: Ραντεβού στα τυφλά ή κάποιοι εθελοτυφλούν ;

ΕΝΦΙΑ και CLAWBACK (cb) II. Μια παράλληλη σχέση

Clawback μέχρι το…….20ΧΧ??

Clawback στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Πως μπορεί να υπολογιστεί.

Προϋπολογισμοί νοσοκομείων 2018: Αύξηση του clawback και συνέχεια του γόρδιου δεσμού

Clawback: Τι προβλέπεται για το 2018

REBATE-CLAWBACK-ΕΝΦΙΑ : Όταν τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα.

Νοσοκομειακό Clawback: Η ώρα της αλήθειας

Αντιφατικότητα δεδομένων και αύξηση clawback (c.b)

Η ανακοίνωση των πωλήσεων των φαρμάκων για το 2017 από τον ΕΟΦ και η διεξαγωγή πρόσφατου συνεδρίου σχετικά με το φάρμακο ανέδειξαν για μια ακόμη φορά την αντιφατικότητα των δεδομένων αλλά και των αποτελεσμάτων που συνάγονται από αυτά. Συγκεκριμένα παρουσιάστηκαν στο συνέδριο, από στέλεχος ένωσης φαρμακευτικών επιχειρήσεων, τα ποσά των υποχρεωτικών εκπτώσεων και επιστροφών για τα έτη 2012-2017. Ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΦ για το 2017 η συνολική φαρμακευτική δαπάνη έχει μειωθεί κατά 41 εκατ. ευρώ, αυτή των φαρμακείων κατά 75 εκατ. ευρώ και έχει αυξηθεί μόνο αυτή των φαρμάκων με νοσοκομειακή τιμή κατά 33 εκατ. ευρώ, παρουσιάστηκε ότι το c.b της εξωνοσοκομειακής δαπάνης αυξήθηκε κατά 28 εκατ. ευρώ ,την ίδια στιγμή που ταυτόχρονα αυξάνεται και το c.b της νοσοκομειακής δαπάνης κατά 60 εκατ. ευρώ!

Επίσης παρουσιάστηκε στο συνέδριο ότι η πραγματική φαρμακευτική δαπάνη αυξήθηκε από 2.725 δισ. ευρώ το 2016 σε 2.843 δισ. ευρώ το 2017! Κάτι που δεν συμβαδίζει απόλυτα με τα στοιχεία του ΕΟΦ ο οποίος παρουσιάζει την αύξηση της δαπάνης των φαρμάκων που τιμολογούνται με νοσοκομειακή τιμή να είναι μόνο 33 εκατ. ευρώ και το c.b στα νοσοκομεία αυξάνεται κατά 60 εκατ. ευρώ το 2017!

Τα παραπάνω περιέχουν μια μεγάλη αντιφατικότητα εάν λάβει κανείς υπ’ οψιν του ότι έχει αυξηθεί η συμμετοχή των ασθενών (αρκετοί τα αγοράζουν μόνοι τους χωρίς συνταγή), έχουν αυξηθεί οι πωλήσεις των ΜΗΣΥΦΑ , μειώθηκαν συνολικά οι πωλήσεις φαρμάκων και ταυτόχρονα αυξάνεται το c.b.

Θεωρείται σαν δεδομένο ότι τα στοιχεία του ΕΟΦ είναι σωστά αφού απ’ αυτόν γίνεται καταγραφή των φαρμάκων σε επίπεδο μοναδιαίας συσκευασίας (κουτί) σε πραγματικό χρόνο τόσο σε επίπεδο ποσότητας όσο και γνησιότητας αυτών. Πρέπει όμως όπως έχει ξαναγραφεί,  να γίνει μια περαιτέρω διάκριση των κατηγοριών που δημοσιεύει κάθε έτος, σε υποκατηγορίες.  Π.χ  η κατηγορία «Νοσοκομεία» , θα μπορούσε να έχει ξεχωριστά την δαπάνη που αφορά τα νοσοκομεία ,τα φάρμακα του ΕΟΠΥΥ που δίνονται στα νοσοκομεία και τα φάρμακα 3816 που χορηγεί ο ΕΟΠΥΥ.

Επίσης θα μπορούσε να υπάρχει μια κατηγορία «ΜΗΣΥΦΑ» για να μην υπάρχουν και εδώ ανακοινώσεις ,σε επιστημονικά άρθρα και συνέδρια, με τεράστιες αποκλίσεις, όπως αυτές που παρουσιάζονται κατά καιρούς που αναφέρουν μεγέθη απο 140-850 εκατ. ευρώ!! Με αυτόν τον τρόπο θα ήταν ξεκάθαρες και οι εξωνοσοκομειακές πωλήσεις που δυνητικά αποζημιώνονται και υπόκεινται σε rebate και c.b, συγκρινόμενες με αυτές που εκτιμά και αποζημιώνει ο ΕΟΠΥΥ.

Είναι η μοναδική λύση για τον σωστό υπολογισμό του c.b , ο οποίος απαιτεί γνώση, αξιόπιστα στοιχεία αλλά και θέληση από όλους. Αν δεν συμβαίνουν ταυτόχρονα όλα τα παραπάνω τότε δεν θα μπορέσει να δοθεί λύση και η μείωση του θα αποτελεί ένα μη πραγματικό και μη επιτεύξιμο στόχο

Clawback (c.b) ΕΟΠΥΥ στα νοσοκομεία

Πόσο πραγματικά θα είναι το clawback (c.b) στα νοσοκομεία το 2018

CLAWBACK ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΜΕ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΚΠΛΗΣΕΤΑΙ ΚΑΝΕΙΣ

Clawback παρόχων: Όταν τα βραβευμένα, ακριβά, ευφυή συστηματα κάνουν λάθη!

Ο ΕΟΠΥΥ , το clawback (cb) και οι μεγάλοι προβληματισμοί

CLAWBACK: Ραντεβού στα τυφλά ή κάποιοι εθελοτυφλούν ;

ΕΝΦΙΑ και CLAWBACK (cb) II. Μια παράλληλη σχέση

Clawback μέχρι το…….20ΧΧ??

Clawback στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Πως μπορεί να υπολογιστεί.

Προϋπολογισμοί νοσοκομείων 2018: Αύξηση του clawback και συνέχεια του γόρδιου δεσμού

Clawback: Τι προβλέπεται για το 2018

REBATE-CLAWBACK-ΕΝΦΙΑ : Όταν τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα.

Νοσοκομειακό Clawback: Η ώρα της αλήθειας

Clawback (c.b) ΕΟΠΥΥ στα νοσοκομεία

Ο ΕΟΠΥΥ ανακοίνωσε την 6η τροποποίηση του προϋπολογισμού του και μαζί με αυτήν το c.b του α΄εξαμήνου το οποίο ανέρχεται στα 280 εκατ. ευρώ. Επίσης ότι θα χρειαστούν επιπλέον 25 εκατ. ευρώ για την φαρμακευτική δαπάνη νοσοκομειακής μόνο χρήσης.

Επειδή στην 6η τροποποίηση που δημοσιεύτηκε λείπει το επισυναπτόμενο Φύλλο Μεταβολών (που αποτελεί όμως αναπόσπαστο μέρος αυτής) δεν μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί ποιο θα είναι το c.b συνολικά για το 2018. Και αυτό γιατί και στην 4η τροποποίηση είχε αυξηθεί από τα 55 στα 125 εκατ. ευρώ στο Φύλλο Μεταβολών.

Με βάση όμως το κείμενο της 4ης τροποποίησης θα αυξανόταν από τα 55 στα 70 εκατ. ευρώ (15 εκατ. ευρώ η διαφορά). Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προστεθούν και τα επιπλέον απαιτούμενα 25 εκατ. ευρώ.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι πριν περίπου ένα μήνα θεωρείτο από την αγορά προβληματική η υπέρβαση των νοσοκομειακών φαρμάκων 1Α, τα οποία αποζημιώνει ο ΕΟΠΥΥ και τα οποία θα κόστιζαν συνολικά 44 εκατ. ευρώ έναντι 28 εκατ. ευρώ όπως είχε προϋπολογιστεί.

Στον αρχικό του προϋπολογισμό ο ΕΟΠΥΥ ανέφερε με σαφήνεια ότι

[η νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη η οποία παρακολουθείται στον KAE 0672.01 «Φαρμακευτική δαπάνη νοσοκομειακής μόνο χρήσης» έχει ετήσιο όριο για το έτος 2018 τα #55.800.000,00#€ (Σύμφωνα με το αρθ.11 του Ν.4052/12 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει). Τα ανωτέρω όρια παραμένουν σταθερά και δεν τροποποιούνται όταν τροποποιείται ο προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ.]

Για αυτό πρέπει να διευκρινιστεί σε ποιο ύψος έχει ανέλθει η δαπάνη των νοσοκομειακών φαρμάκων 1Α που αποζημιώνει ο ΕΟΠΥΥ στα νοσοκομεία για το α΄εξάμηνο και ποιο είναι το c.b.

Οι αιτίες που δημιουργούν τις αυξήσεις του c.b στα νοσοκομεία έχουν αναλυθεί ενδελεχώς χωρίς όμως να γίνουν η βάση για την επίλυση της διόγκωσης του. Έτσι λοιπόν το c.b στα νοσοκομεία αναμένεται να ξεπεράσει το 45% για το 2018.

Πόσο πραγματικά θα είναι το clawback (c.b) στα νοσοκομεία το 2018

CLAWBACK ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΜΕ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΚΠΛΗΣΕΤΑΙ ΚΑΝΕΙΣ

Clawback παρόχων: Όταν τα βραβευμένα, ακριβά, ευφυή συστηματα κάνουν λάθη!

Ο ΕΟΠΥΥ , το clawback (cb) και οι μεγάλοι προβληματισμοί

CLAWBACK: Ραντεβού στα τυφλά ή κάποιοι εθελοτυφλούν ;

ΕΝΦΙΑ και CLAWBACK (cb) II. Μια παράλληλη σχέση

Clawback μέχρι το…….20ΧΧ??

Clawback στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Πως μπορεί να υπολογιστεί.

Προϋπολογισμοί νοσοκομείων 2018: Αύξηση του clawback και συνέχεια του γόρδιου δεσμού

Clawback: Τι προβλέπεται για το 2018

REBATE-CLAWBACK-ΕΝΦΙΑ : Όταν τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα.

Νοσοκομειακό Clawback: Η ώρα της αλήθειας

CLAWBACK: Ραντεβού στα τυφλά ή κάποιοι εθελοτυφλούν ;

CLAWBACK: Ραντεβού στα τυφλά ή κάποιοι εθελοτυφλούν ;

Ένα θέμα των τελευταίων ημερών είναι ότι  το clawback της νοσοκομειακής δαπάνης και των υποχρεωτικών εκπτώσεων φαίνεται να κινείται στα «τυφλά».

Σε πρόσφατο συνέδριο για το νοσοκομειακό φάρμακο παρουσιάστηκε με στοιχεία από το Business Intelligent (B.I) του υπουργείου υγείας , η αύξηση κατά 20% της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης το 2017 σε σχέση με το 2016.

Δεν αξιολογήθηκε από κανέναν σοβαρά και φάνηκε να μην ανησύχησε κανέναν ,ούτε αυτούς που θεωρητικά θα έπρεπε να καταβάλουν clawback και μάλιστα αυξημένο. Μια υπέρβαση σχεδόν 80.000.000€ θα έπρεπε να είχε προκαλέσει συναγερμό για ποιο λόγο συνέβη χωρίς να υπάρχει καμμία απολύτως αιτία. Και το 2018 εκτιμάται ότι  θα είναι ακόμα μεγαλύτερη ( χωρίς να υπάρχει καμμία απολύτως αιτία επίσης) !

Παρόλα αυτά , έστω και την τελευταία στιγμή (;) πρέπει να δούμε καθαρά εάν αυτά τα στοιχεία είναι σωστά, και εάν ναι, εάν είναι ακριβή.

Γιατί εάν δεν γίνει απόλυτα σαφές και διακριτό τι περιλαμβάνει κάθε μια κατηγορία δαπανών στο Β.Ι , το πρόβλημα θα συνεχίζεται , θα μεγενθύνεται, θα δημιουργεί προβλήματα και ενστάσεις.

-Περιλαμβάνει τις τρέχουσες δαπάνες για φάρμακα του έτους? Εάν ναι, ποιες ακριβώς;

-Τα φάρμακα των οποίων η δαπάνη βαρύνει τον ΕΟΠΥΥ, με ποιο τρόπο καταχωρούνται στο πληροφοριακό σύστημα του νοσοκομείου και κατ’ επέκταση στο Β.Ι; Πολλοί θα βιαστούν να πουν ότι ο διαχωρισμός αυτός γίνεται. Αν το πιστεύουν ας το τεκμηριώσουν για όλα τα νοσοκομεία.

Επίσης ,εάν ως μια υπόθεση εργασίας λαμβάνεται ως δεδομένο ότι τα δεδομένα καταχωρούνται σωστά, η νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη που εμφανίζεται στο Β.Ι τα περιλαμβάνει ή όχι;

Εάν τα περιλαμβάνει (κακώς όμως) τότε τα νοσοκομεία για το 2017 είχαν μια υπέρβαση της τάξεως του 26,5% με αποτέλεσμα ένα clawback της τάξεως του 23,9%. Εαν δεν τα περιλαμβάνει τότε το clawback θα είναι της τάξεως του 34,5%. Εάν η δαπάνη παραμείνεάν τα περιλαμβάνει (κακώς όμως) τότε τα νοσοκομεία για το 2017 είχαν μια υπέρβαση της τάξεως του 26,5% με αποτέλεσμα ένα clawback της τάξεως του 23,9%. Εαν δεν τα περιλαμβάνει τότε το clawback θα είναι της τάξεως του 34,5%. Εάν η δαπάνη παραμείνει η ίδια για το 2018, τότε το νοσοκομειακό clawback θα αυξηθεί κατά 50.000.000€ (συνολικά 288.000.000€), φθάνοντας στο 37,5%. Πολύ δε μάλλω εάν αυξηθεί!!ι η ίδια για το 2018, τότε το νοσοκομειακό clawback θα αυξηθεί κατά 50.000.000€ (συνολικά 288.000.000€), φθάνοντας στο 37,5%. Πολύ δε μάλλω εάν αυξηθεί!!

Από την μηνιαία δημοσίευση της εξέλιξης του προϋπολογισμού του κάθε νοσοκομείου (που γίνεται για πρώτη φορά) συνάγεται ότι στην εξέλιξη των πληρωμών περιλαμβάνονται και τα ληξιπρόθεσμα και σε κάποια νοσοκομεία και οι συμψηφισμοί αγορών φαρμάκων με clawback. Αν αυτό γίνεται σε κάποια νοσοκομεία όπως περιγράφηκε παραπάνω και με αυτόν τον τρόπο καταχωρούνται τα στοιχεία του Β.Ι , στο τέλος θα επιβληθεί clawback στο clawback!

Ίσως γιατί κάποιοι αρέσκονται ή «βολεύονται» στο να εθελοτυφλούν και να μην βλέπουν τα μεγέθη όπως πραγματικά είναι αλλά όπως θα ήθελαν να είναι!

Clawback μέχρι το…….20ΧΧ??

Clawback στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Πως μπορεί να υπολογιστεί.

ΕΟΠΥΥ, προϋπολογισμός 2018 και νοσοκομεία. Τι να περιμένει κανείς!!

Διαφάνεια και clawback (cb):Η αναγκαία συνθήκη για την επίλυσή του

Clawback: Τι προβλέπεται για το 2018

Clawback και αναξιοπιστία υπολογισμών και δεδομένων

Clawback και γενόσημα: Το «κόστος» της ανάπτυξης και της διείσδυσης τους

Δικαιούμαι να ξέρω?

CLAWBACK, ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΑ ΧΡΕΗ ΚΑΙ BIG BANG

CLAWBACK ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

 

ΕΝΦΙΑ και CLAWBACK (cb) II. Μια παράλληλη σχέση

ΕΝΦΙΑ και CLAWBACK (cb) II. Μια παράλληλη σχέση

Δεν είναι τυχαίο ότι στο νόμο 4549/2018 που ψηφίστηκε συνυπάρχει και πάλι ο ΕΝΦΙΑ και το cb μαζί. Όπως έχει επισημανθεί πριν λίγους μήνες (REBATE-CLAWBACK-ΕΝΦΙΑ : Όταν τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα.)τόσο ο ΕΝΦΙΑ όσο και το cb ψηφίστηκαν για να αποτελέσουν την ασφαλιστική δικλείδα για την είσπραξη συγκεκριμένου ποσού ετησίως (θηριώδους μάλιστα) και για την υπέρβαση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης η οποία ανά πάσα στιγμή μπορούσε να ξεφύγει. Τότε είχε προβλεφθεί ότι ακόμα και εάν μειωθούν οι αντικειμενικές αξίες όπως συζητείτο, τα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ θα παρέμεναν τα ίδια (όπως και έμειναν). Μιλούσαμε και τότε λοιπόν για μια εσωτερική ανακατανομή των βαρών αφού τα έσοδα στον κρατικό προϋπολογισμό θα έπρεπε να παραμείνουν ακριβώς τα ίδια.

Η διατήρηση του cb σε υψηλά επίπεδα και η πιθανή αύξηση του το 2018 απαιτεί τον όσο το δυνατό καλύτερο υπολογισμό του για την αποφυγή ενστάσεων, τουλάχιστον όσον αφορά αυτόν. Για να υπολογιστεί το cb απαιτούνται δύο βασικοί παράγοντες:

-Μια απλή και ευκρινής νομοθεσία

-Η ύπαρξη ενός Πληροφοριακού Συστήματος (ΠΣ) που να μπορεί να τηρεί τα δεδομένα και να κάνει τους υπολογισμούς σύμφωνα με τα στοιχεία πωλήσεων, που αφορούν τον ΕΟΠΥΥ και μόνο, και τη νομοθεσία.

Οι συνεχείς αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού του και η παραμετροποίησή του δεν βοηθάει στο σωστό υπολογισμό του  ενώ απαιτεί συνεχείς αλλαγές στο ΠΣ με σημαντικές καθυστερήσεις και σημαντικό κόστος.

Στον υπολογισμό του cb  δεν λαμβάνονται υπόψιν όλα τα σχετικά ΦΕΚ με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ότι ο υπολογισμός δεν είναι σωστός. Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στα νοσοκομεία όπου τα στοιχεία πωλήσεων δεν συλλέγονται με μοναδικό τρόπο, από ένα μόνο φορέα, όπως συμβαίνει με τον ΕΟΠΥΥ.

Θεωρούμε ότι τα στοιχεία του ΕΟΦ είναι σωστά αφού απ’ αυτόν γίνεται καταγραφή των φαρμάκων σε επίπεδο μοναδιαίας συσκευασίας (κουτί) σε πραγματικό χρόνο τόσο σε επίπεδο ποσότητας όσο και γνησιότητας αυτών. Πρέπει  να γίνει όμως μια περαιτέρω διάκριση των κατηγοριών που δημοσιεύει κάθε έτος, σε υποκατηγορίες. Π.χ  η κατηγορία «Νοσοκομεία-ΕΟΠΥΥ» , θα μπορούσε να έχει ξεχωριστά την δαπάνη που αφορά τα νοσοκομεία ,τα φάρμακα του ΕΟΠΥΥ που δίνονται στα νοσοκομεία και τα φάρμακα 3816 που χορηγεί ο ΕΟΠΥΥ.

Ο ΕΟΦ έχει την δυνατότητα να διακρίνει τα φάρμακα με βάση τον κατάλογο του Ν.3816/2010 (απόφαση ΦΕΚ 64/Β΄/16-01-2014) ο οποίος χωρίζεται σε δύο επιμέρους παραρτήματα: Σ ’αυτό που αφορά τα φαρμακευτικά σκευάσματα με ένδειξη για νοσοκομειακή χρήση μόνο και σ ’αυτό που αφορά σε σκευάσματα των οποίων η χρήση δύναται να ξεκινήσει στο νοσοκομείο και να συνεχιστεί εκτός νοσοκομείου. Εύκολα λοιπόν θα μπορούν να διακριθούν τα σκευάσματα που πρέπει να πληρωθούν από τις πιστώσεις του ΕΟΠΥΥ και από τα νοσοκομεία τα ίδια. Σήμερα ελάχιστα νοσοκομεία καταχωρούν διαφορετικά αυτές τις 2 κατηγορίες με αποτέλεσμα να υπάρχει μια σύγχυση για το ακριβές ποσό της φαρμακευτικής δαπάνης που έχουν πραγματοποιήσει και το clawback που πρέπει να επιστραφεί από τις εταιρείες.

Στα νοσοκομεία επίσης πρέπει να γίνουν σημαντικές διακρίσεις, όπως ποια από αυτά αφορούν τον ΕΟΠΥΥ, ποια μόνο τα ίδια τα νοσοκομεία και ποια εξ αυτών τα έχουν προμηθευτεί με cb. Αρκετά νοσοκομεία προμηθεύονται τα απαραίτητα φάρμακα μέσα από τον συμψηφισμό του cb προηγούμενων ετών, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία. Με τον τρόπο όμως που καταχωρούνται σε κάποια από αυτά θα εμφανίζονται πολύ υψηλά τα μεγέθη των αγορών τους  με πιθανό τον κίνδυνο σοβαρών λανθασμένων υπολογισμών.

Περιφερειακές ΔΥΠΕ/Νοσοκομεία δεν μπορούν να έχουν μεγαλύτερες φαρμακευτικές δαπάνες απ’ αυτές μεγάλων νοσοκομείων της Αττικής. Η ευαισθητοποίηση όλων για τα φάρμακα σοβαρών παθήσεων δεν μπορεί να οδηγήσει ώστε αυτά να αποστέλλονται σε «δικαιούχους» στο εξωτερικό και μάλιστα με courier.Διότι πολλοί από το εξωτερικό που πάσχουν από σοβαρές ασθένειες ή θέλουν να αποκτήσουν παιδί έρχονται στην Ελλάδα και μάλιστα σε μεγάλα δημόσια νοσοκομεία.

Ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της Αθήνας πλήρωσε τον Ιούνιο τις φαρμακευτικές εταιρείες μόνο με το cb προηγούμενων ετών. Το μεγαλύτερο νοσοκομείο των Δωδεκανήσων έχει ενταλματοποιήσει το 55% του προϋπολογισμού του μέχρι το τέλος Μάιου και ενώ δεν είχε ξεκινήσει η τουριστική περίοδος

Για να μειωθεί το cb θα πρέπει κατ’ αρχήν να ελεγχθεί η υπερ-συνταγογράφηση με τρόπο ρεαλιστικό και εφικτό και χωρίς τη μείωση της χορήγησης των αναγκαίων φαρμάκων στους ασθενείς. Όμως η εικόνα σε μια χώρα, στην οποία υπάρχει οικονομική στενότητα, να καταστρέφονται ετησίως 90 τόνοι ληγμένων φαρμάκων δεν δίνει περιθώρια εφησυχασμού ούτε αισιοδοξίας. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι 90 τόνοι ληγμένων φαρμάκων στην πραγματικότητα είναι το 25% της πραγματικής ποσότητας αφού σε πρόσφατη μελέτη που παρουσιάστηκε από την ΜΚΟ GIVMED μόνο το 25% των πολιτών γνωρίζει την ύπαρξη των πράσινων κάδων στα φαρμακεία και το σκοπό τον οποίο εξυπηρετούν.

360 τόνοι φαρμάκων ετησίως καταλήγουν στα σκουπίδια και για τους 90 από αυτούς που καταστρέφονται υπάρχει και ένα όχι ευκαταφρόνητο κόστος.

Γίνεται μια ιδιαίτερη αναφορά στην θέσπιση των κλειστών προϋπολογισμών ανά ATC4 θεραπευτική κατηγορία. Το μέτρο αυτό, όπως τόνισε ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου υγείας, είναι «μάλλον αυτονόητα μέτρο εξορθολογισμού και αξιόπιστης παρακολούθησης της δαπάνης, τεκμηριωμένης κατανομής του clawback, εργαλείο αξιόπιστης εκτίμησης δημοσιονομικών επιπτώσεων και αποτίμησης της αποζημιωτικής πολιτικής. Εφαρμοζόμενο σε συνδυασμό με τη διαπραγμάτευση, τα  πρωτόκολλα, κ.α, θα επιτρέψει και την επανεξέταση μέτρων που προκαλούν δυσλειτουργίες, όπως το πρόσθετο rebate στα νέα υπό καθεστώς προστασίας φάρμακα». Αν θελήσει κανείς ρεαλιστικά να δει τι ισχύει , θα δει ότι και το ATC4 και το ATC5 εν μέρει εφαρμόζονται αφού σε όποιο φάρμακο μπαίνει σε διαπραγμάτευσή ισχύει κλειστός προϋπολογισμός! Αυτό που δεν έχει γίνει αντιληπτό ίσως από κάποιους είναι ότι και σε αυτή τη περίπτωση εφαρμόζεται clawback!

Αφού όλοι πλέον παραδέχονται ότι θα παραμείνει κλειστός ο προϋπολογισμός για την υγεία ,άρα θα παραμείνει κλειστός ο προϋπολογισμός για την δημόσια φαρμακευτική δαπάνη και το όριο αγορών φαρμάκων από τα νοσοκομεία απαιτείται ένας και μοναδικός ευκρινής τρόπος υπολογισμού του cb, δημοσιευμένος σε ένα και μόνο ΦΕΚ, που να καταργεί όλα τα προηγούμενα και ο οποίος να είναι εφικτό να υποστηριχθεί από ένα ΠΣ, να υπολογίζει εύκολα και χωρίς πολλές παραμέτρους το cb και να μην αφήνει περιθώρια τριβών και ενστάσεων λόγω των υπολογισμών του.

Και όπως όλοι γνωρίζουν με την υπ. αριθμ. ΕΑΛΕ/Γ.Π. 30452/2018, ΦΕΚ-2214/Β/13.6.2018 υπουργική απόφαση για τα έτη 2016-2017 ο αριθμός των δόσεων για την καταβολή του cb προσδιορίζεται σε 24, εάν το ετήσιο cb είναι μεγαλύτερο του 10% του ορίου της φαρμακευτικής δαπάνης του αντίστοιχου έτους ενώ εάν είναι μικρότερο του 10% του ορίου της φαρμακευτικής δαπάνης του αντίστοιχου έτους, το οφειλόμενο ποσό κατανέμεται σε 12 δόσεις. Η ελάχιστη μηνιαία δόση ορίζεται το ποσό των 10.000 ευρώ.

Τέλος με το νόμο 4549/2018 πλέον ο ΕΟΠΥΥ δεν δύναται  αλλά αυτοδικαίως συμψηφίζει το clawback με ισόποσες οφειλές του προς τους Κατόχους Άδειας Κυκλοφορίας (Κ.Α.Κ.) φαρμακευτικών προϊόντων από την προμήθεια φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων για τις ανάγκες των φαρμακείων του.

Τα δύσκολα μόλις αρχίζουν!!

Clawback μέχρι το…….20ΧΧ??

Clawback στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Πως μπορεί να υπολογιστεί.

ΕΟΠΥΥ, προϋπολογισμός 2018 και νοσοκομεία. Τι να περιμένει κανείς!!

Διαφάνεια και clawback (cb):Η αναγκαία συνθήκη για την επίλυσή του

Clawback: Τι προβλέπεται για το 2018

Clawback και αναξιοπιστία υπολογισμών και δεδομένων

Clawback και γενόσημα: Το «κόστος» της ανάπτυξης και της διείσδυσης τους

Δικαιούμαι να ξέρω?

CLAWBACK, ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΑ ΧΡΕΗ ΚΑΙ BIG BANG

CLAWBACK ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

 

Clawback μέχρι το…….20ΧΧ??

Clawback μέχρι το…….20ΧΧ??

Σε μια σειρά προηγούμενων ενημερωτικών άρθρων είχε αναλυθεί και τεκμηριωθεί επαρκώς γιατί το clawback θα αυξανόταν κάθε χρόνο από το 2015 και έπειτα και ότι θα παρέμενε για χρονικό ορίζοντα ακόμα και μετά το 2020.Πολλοί ήθελαν να πιστέψουν (χωρίς να έχουν σωστά και τεκμηριωμένα επιχειρήματα) ότι αυτό δεν θα καταβληθεί ,άλλοι ήθελαν να πιστέψουν ότι θα μειωθεί κατά 30% και άλλοι  ότι τελικά θα καταργηθεί μετά το 20 εξάμηνο του 2018. Δυστυχώς στην επικαιροποίηση του τεχνικού κειμένου της συμφωνίας προβλέπεται ότι και θα εισπραχθεί άμεσα και θα διατηρηθεί μέχρι το 2022. Συγκεκριμένα αναγράφεται :

«Εκτέλεση των clawbacks και τακτικός έλεγχος
α. Οι αρχές θα εκτελέσουν τα clawbacks ανά εξάμηνο και θα διενεργούν τακτικούς ελέγχους.
β. Οι αρχές θα συνεχίσουν να συλλέγουν σχετικά στοιχεία από τον ΕΟΠΥΥ, τον Εθνικό Οργανισμό για την Παροχή Υπηρεσιών Υγείας, και θα δημοσιεύουν τακτικά.
γ. Οι αρχές θα εφαρμόζουν και θα συλλέγουν τα εκκρεμή clawbacks, συνεχώς μέχρι να εκκαθαριστούν.
i) Ως προγενέστερη ενέργεια, ο ΕΟΠΥΥ θα οριστικοποιήσει τη νομική διαδικασία για την αντιστάθμιση του εναπομένοντος εκκρεμούς clawback (2013-2015) για όλα τα ανεξόφλητα υπόλοιπα εκτός από εκείνα για τα οποία δεν είναι νομικά / τεχνικά εφικτό να εκτελέσει την αντιστάθμιση.
(ii) Κάθε οφειλόμενο ποσό μη επιστροφής που σχετίζεται με το 2016 θα αντισταθμιστεί και θα εισπραχθεί για τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης και
(iii) οι αρχές θα επεκτείνουν τα ανώτατα όρια clawback για τη διάγνωση, τις ιδιωτικές κλινικές, τα φαρμακευτικά προϊόντα μέχρι το 2022.
Το ανώτατο όριο θα αυξηθεί σύμφωνα με τις προβλέψεων των αρχών σχετικά με την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές.
iv) οι εισπράξεις του 2017 (και για το 2016, για τις φαρμακευτικές εταιρείες) θα συλλέγονται / συμψηφίζονται σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που καθορίζεται στην ΤMU (Τμήμα Ρ).
δ. Για να αξιολογήσει και να βελτιώσει την απόδοση των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης, ο ΕΟΠΥΥ θα διενεργεί συστηματικό μηνιαίο έλεγχο ιδιωτικών κλινικών»

Το ενδιαφέρον είναι ότι το ανώτατο όριο θα αυξηθεί σύμφωνα με τις προβλέψεις των αρχών σχετικά με την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές. Αν αυξηθεί το ΑΕΠ θα αυξηθεί και το ανώτατο όριο. Εάν μειωθεί?

Για τον ΕΟΠΥΥ υπάρχει η επιπλέον υποχρέωση «οι αρχές, σύμφωνα με τους λεπτομερείς στόχους και τις προθεσμίες που καθορίζονται στην ΤΜU (Τμήμα Ρ)
α) προκειμένου να αντιμετωπιστεί το υπόλοιπο μέρος της πρόσφατης υπέρβασης των «άλλων κονδυλίων» στον προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ για τις «Άλλες Ασθένειες» (125 εκατ. το 2017), ο ΕΟΠΥΥ θα επεκτείνει το clawback ώστε να συμπεριλάβει τις υπηρεσίες οπτομέτρησης και τις ειδικές εκπαιδευτικές υπηρεσίες (προηγούμενη δράση).

β) ως προηγούμενη δράση, οι αρχές θα εφαρμόσουν τα 14 μέτρα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο δράσης του ΕΟΠΥΥ για τη μείωση του ποσού των υπερβολικών δαπανών».

Τέλος με άλλα σκευάσματα για φαρμακευτική χρήση που θα χορηγούνται από τον ΕΟΠΥΥ σύντομα θα αυξηθεί και το clawback στη φαρμακευτική δαπάνη.

Το θέμα είναι μέχρι πότε θα υπάρχει το clawback .Μέχρι το 2022 που αναγράφεται  στην επικαιροποίηση του τεχνικού κειμένου της συμφωνίας ή μέχρι το 20ΧΧ?

CLAWBACK ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

CLAWBACK, ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΑ ΧΡΕΗ ΚΑΙ BIG BANG

Clawback στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Πως μπορεί να υπολογιστεί.

Προϋπολογισμοί νοσοκομείων 2018: Αύξηση του clawback και συνέχεια του γόρδιου δεσμού

ΕΟΠΥΥ, προϋπολογισμός 2018 και νοσοκομεία. Τι να περιμένει κανείς!!

Προϋπολογισμοί νοσοκομείων 2018: Η λύση του γόρδιου δεσμού ή η αρχή μιας αέναης (υπο) χρηματοδότησης

Φαρμακευτική δαπάνη 2016: Χρήσιμα συμπεράσματα

Φαρμακευτική δαπάνη: Ένας γρίφος ή μη χρήση της τεχνολογίας;

Clawback και γενόσημα: Το «κόστος» της ανάπτυξης και της διείσδυσης τους

Ανατιμολόγηση φαρμάκων και η επερχόμενη αύξηση του clawback

Clawback: Τι προβλέπεται για το 2018

ΕΟΠΥΥ, προϋπολογισμός 2018 και νοσοκομεία. Τι να περιμένει κανείς!!

ΕΟΠΥΥ, προϋπολογισμός 2018 και νοσοκομεία. Τι να περιμένει κανείς!!

Ο ΕΟΠΥΥ δημοσίευσε το προϋπολογισμό του για το 2018 δίνοντας μια εικόνα του τι πρόκειται να συμβεί στην υγεία για το ίδιο έτος και ποιοι πάροχοι θα επιβαρυνθούν περισσότερο ή λιγότερο.

Το clawback στα φάρμακα φαίνεται ότι θα είναι τελικά 430 εκατ. ευρώ ως προς τον ΕΟΠΥΥ και περίπου 220 εκατ. ευρώ για τα νοσοκομεία.

Ο ΕΟΠΥΥ για τον προϋπολογισμό του 2018 επικαλείται σωστά και πάλι στη πιστή προσαρμογή των μεγεθών του στα όρια της ψηφισθείσας από την Βουλή των Ελλήνων εισηγητικής έκθεσης του κρατικού προϋπολογισμού και στις αρχές που τον διέπουν, όπως την:

-Αρχή της ετήσιας διάρκειας

-Αρχές της ενότητας και της καθολικότητας

Η ευκολία όμως που έχει ο ΕΟΠΥΥ να κάνει τροποποιήσεις σε ένα οικονομικό έτος (14 το 2016 και 9 το 2017) του δίνει την δυνατότητα να αναγράφει στοιχεία που απέχουν αρκετά από την πραγματικότητα.

Ο προϋπολογισμός του 2018 του ΕΟΠΥΥ δεν αναφέρει την υποχρέωση εξόφλησης ληξιπρόθεσμων οφελών ακόμα και αυτών που είναι σε επανέλεγχο και ανέρχονται σε αρκετές δεκάδες εκατομμύρια. Αναμένεται μια ευχάριστη ή μια δυσάρεστη έκπληξη? Απαιτείται αναμονή λίγων ημερών γιατί όπως αναγράφει και ο οργανισμός στην έγκριση του προϋπολογισμού του «ο οργανισμός οφείλει να ολοκληρώσει την διαδικασία αποπληρωμής ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων ( και για την οποία έχει λάβει ειδική για το σκοπό αυτό χρηματοδότηση), το αργότερο μέχρι την 31/12/2017. Εντός του Ιανουαρίου 2018, τα αδιάθετα υπόλοιπα θα πρέπει να επιστραφούν σε συγκεκριμένο τραπεζικό λογαριασμό. Σε συνέχεια των ανωτέρω, ο Οργανισμός δεν νομιμοποιείται, κατά το χρόνο σύνταξης του παρόντος, για την εγγραφή σχετικών πιστώσεων στους οικείους ΚΑΕ με την ένδειξη Γ (που αφορούν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις)»

Οι μεταβιβάσεις προς τα νοσοκομεία παραμένουν οι ίδιες [(888 εκατ. ευρω) επιμεριζόμενα σε Νοσοκομεία ΕΣΥ (778), Νοσοκομεία Ειδικού Καθεστώτος (25) και Νοσοκομεία Ιδιωτικού Δικαίου (85)].

Το clawback των φαρμάκων προϋπολογίζεται σε 274 εκατ. ευρώ (219 για την εξωνοσοκομειακή δαπάνη και 55 εκατ. ευρώ για νοσοκομειακή χρήση φαρμάκων).

Για τα διαγνωστικά προβλέπεται clawback 185 εκατ. ευρώ, τις ιδιωτικές κλινικές 438 εκατ. ευρώ και τους φυσικοθεραπευτές 31 εκατ. ευρώ

Αξιοσημείωτη είναι η πίστωση για την νοσοκομειακή περίθαλψη στα Δημόσια Νοσοκομεία όπου από 240 εκατ. ευρώ το 2017 , μειώνεται σε 140 εκατ. ευρώ  το 2018. Αντίθετα αυξάνεται η πίστωση από 500 σε 637 εκατ. ευρώ για την προηγούμενη χρήση (δηλ. για την πληρωμή υποχρεώσεων που δημιουργήθηκαν εντός του 2017 ή προγενέστερα). Η ίδια βαρύτητα στην κατανομή γίνεται και στα Νοσοκομεία Ειδικού Καθεστώτος (5 για το 2018 και 25 εκατ. ευρώ για το 2017) και Νοσοκομεία Ιδιωτικού Δικαίου (45 για το 2018 και 40 εκατ. ευρώ για το 2017)].

Όπως γνωστοποιεί ο ΕΟΠΥΥ «Σε κάθε περίπτωση ενόψει της νέας Υπουργικής Απόφασης που αναμένεται να εκδοθεί για τα επιτρεπόμενα όρια στις δαπάνες υγείας έτους 2018, θα επανεξεταστεί ο επιμερισμός αυτός και θα προβεί σε τροποποίηση εντός του έτους 2018, εφόσον απαιτηθεί. Τέλος, επισημαίνεται ότι δεν έχουν ενσωματωθεί τα ποσά που θα εισπραχθούν μέσω μηχανισμών rebate & claw back στους ΚΑΕ «Α «» συμπληρώνοντας ότι «τα ανωτέρω όρια παραμένουν σταθερά και δεν τροποποιούνται όταν τροποποιείται ο προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ. Σε κάθε περίπτωση, τα ποσά του προϋπολογισμού δεν αποτελούν ανώτατα όρια δαπανών, αλλά αποτυπώνουν τη δυνατότητα ταμειακών εκροών που δύναται να πραγματοποιηθούν».

Τα συμπεράσματα που εξάγονται τόσο όσον αφορά τις δαπάνες του ΕΟΠΥΥ όσο και αυτές των νοσοκομείων είναι σαφή και κατανοητά από όλους. Ποτέ δεν έχουν γραφεί και αναλυθεί τόσο πολύ όσο αυτή την χρονική στιγμή.

Είναι εμφανές ότι θα είναι μια χρονιά με προσανατολισμό στην εξόφληση παλαιών οφειλών εκ μέρους του ΕΟΠΥΥ σε όλους ανεξαιρέτως τους φορείς και μια πιο «σφιχτή» δαπάνη για το 2018.

Προϋπολογισμοί νοσοκομείων 2018: Η λύση του γόρδιου δεσμού ή η αρχή μιας αέναης (υπο) χρηματοδότησης

Προϋπολογισμός 2018:Τι φέρνει η νέα χρονιά στο χώρο της υγείας

Φαρμακευτική δαπάνη 2016: Χρήσιμα συμπεράσματα

Φαρμακευτική δαπάνη: Ένας γρίφος ή μη χρήση της τεχνολογίας;

Clawback: Τι προβλέπεται για το 2018

Διαφάνεια και clawback (cb):Η αναγκαία συνθήκη για την επίλυσή του

CLAWBACK ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΤΙ (ΔΕΝ) ΙΣΧΥΕΙ

Προϋπολογισμός 2018:Η αλήθεια πάει μπροστά!

CLAWBACK 2017: Τι να μην περιμένει κανείς….

Προϋπολογισμός 2018:Τι φέρνει η νέα χρονιά στο χώρο της υγείας

Προϋπολογισμός 2018:Τι φέρνει η νέα χρονιά στο χώρο της υγείας

Το 2017 βαίνει προς το τέλος του και ο λογαριασμός για το clawback, όπως προβλεπόταν στην νομοθεσία, στις φαρμακευτικές επιχειρήσεις φαίνεται πραγματικά εφιαλτικός. Ήταν όμως αναμενόμενο το  ύψος του clawback τόσο όσον αφορά τον ΕΟΠΥΥ όσο και τα νοσοκομεία. Βέβαια δεν έχει υπολογιστεί ακόμα όσον αφορά τα νοσοκομεία αφού άλλαξε πρόσφατα ο τρόπος υπολογισμού του και μάλιστα αναδρομικά.

Κάποιες εταιρείες θα καταβάλουν περισσότερες υποχρεωτικές επιστροφές και κάποιες άλλες λιγότερες (περισσότερες από αυτές που πίστευαν ότι θα καταβάλουν). Δυστυχώς ενώ το rebate αυξήθηκε σημαντικά, το clawback δεν μειώθηκε ισόποσα επιφέροντας τη ζητούμενη δικαιοσύνη. Η συνολική επιβάρυνση για τις φαρμακοβιομηχανίες θα αυξηθεί.

Στα μεν νοσοκομεία είναι γνωστό ότι από το μεσοπρόθεσμο η νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη το 2018 θα είναι 530 εκ.€ (474.2 εκ€ +55.8 εκ.€ όσον αφορά τον ΕΟΠΥΥ) δηλαδή 20 εκ € λιγότερα από το 2017. Επίσης θα πρέπει να διευκρινιστεί-αποσαφηνιστεί από τώρα ποιο θα είναι το ύψος των αγορών-δαπανών για το 2018. Παραδείγματος χάριν το ΠΠΥΦΥ 2015 είναι προϋπολογισμού 1.389,7 εκ.€ για τα οικονομικά έτη 2016-2017 ενώ ευκρινώς αναγράφεται στον προϋπολογισμό ότι οι επιχορηγήσεις από αυτόν για το 2017 είναι 1.301 εκ.€ για νοσοκομεία-ΥΠΕ-ΠΕΔΥ. Δεδομένα που πρέπει να ληφθούν υπόψη να αξιολογηθούν και να οδηγήσουν σε αποφάσεις σύννομες σύμφωνα με το ν.4270/2014 (Δημόσιο Λογιστικό). Τον Οκτώβριο του 2017 είχαν επιχορηγηθεί τα νοσοκομεία , οι ΥΠΕ και τα ΠΕΔΥ με 832 εκατ. ευρώ (ποσοστό 63,9% της ετήσιας συνολικής επιχορήγησης τους). Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται η εξόφληση τον Οκτώβριο ενός μεγάλου ποσοστού των ληξιπρόθεσμων ως ένα προαπαιτούμενο της αξιολόγησης.

Τέλος, εξασφαλίζεται η ομαλή ροή μεταφοράς των ασφαλιστικών εισφορών από τα ασφαλιστικά ταμεία, κυρίως προς τον ΕΟΠΥΥ, γεγονός που στοχεύει στην κανονική εξυπηρέτηση των πληρωμών του φορέα για τις παρεχόμενες υπηρεσίες στους ασφαλισμένους του, τα δημόσια νοσοκομεία, αλλά και τους ιδιώτες παρόχους υπηρεσιών υγείας.

Στον προϋπολογισμό του 2018  υπάρχουν σημαντικά οικονομικά μεγέθη (ακολουθεί πίνακας) τα οποία  θα έπρεπε να αναλυθούν περισσότερο σε βάθος προκειμένου να ληφθούν οι σωστές αποφάσεις οι οποίες έχουν επιπτώσεις στα δημοσιονομικά- οικονομικά της υγείας και κυρίως στη  παρεχόμενη περίθαλψη των  ασφαλισμένων. Δυστυχώς ουδέποτε ελήφθησαν σοβαρά υπόψιν με αποτέλεσμα την σημερινή κατάσταση.

                Προϋπολογισμοί νοσοκομείων 2018

Εισηγητική Έκθεση Προϋπολογισμού 2017

Εκτιμήσεις 2016

Προβλέψεις 2017

1651

1814

Εισηγητική Έκθεση Προϋπολογισμού 2018

Εκτιμήσεις 2017

Προβλέψεις 2018

1310

1258

Εάν δεν ακολουθηθούν αυστηρώς οι πρόσφατες (13-11-2017) οδηγίες του ΓΛΚ για την εκτέλεση του προϋπολογισμού του τρέχοντος οικονομικού έτους και την αποφυγή συσσώρευσης υποχρεώσεων παρελθόντων ετών, θα υπάρξει απώλεια πιστώσεων  και οι  απλήρωτες υποχρεώσεις του τρέχοντος οικονομικού έτους θα αναληφθούν εκ νέου σε βάρος των πιστώσεων του επόμενου οικονομικού έτους δεσμεύοντας ισόποσα τις μειωμένες πιστώσεις του προϋπολογισμού των νοσοκομείων.

Αυτό θα δημιουργήσει μια σημαντική καθυστέρηση των πληρωμών των προμηθευτών των νοσοκομείων, μια αύξηση των ληξιπρόθεσμων και μια εικονική μείωση του clawback για το 2017 το οποίο όμως αναγκαστικά θα είναι μεγαλύτερο το 2018 αφού οι πιστώσεις θα είναι μειωμένες κατά ένα σημαντικό ποσοστό (28.6%).

Είναι η πρώτη χρονιά που επιτέλους πρέπει να ληφθούν σοβαρά από όλους τους εμπλεκόμενους τα σωστά οικονομικά μεγέθη εάν θέλουν να βελτιωθεί η πραγματικά δύσκολη κατάσταση στο χώρο της υγείας και να μην είναι για κάποιες επιχειρήσεις το 2018 η τελευταία χρονιά παρουσίας τους στην Ελλάδα.

Φαρμακευτική δαπάνη 2016: Χρήσιμα συμπεράσματα

Φαρμακευτική δαπάνη: Ένας γρίφος ή μη χρήση της τεχνολογίας;

Διαφάνεια και clawback (cb):Η αναγκαία συνθήκη για την επίλυσή του

Clawback: Τι προβλέπεται για το 2018

Νοσοκομεία και ΕΟΠΥΥ: Μήπως πραγματικά είναι κερδοφόρα;

REBATE-CLAWBACK-ΕΝΦΙΑ : Όταν τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα.

Προϋπολογισμός 2018:Η αλήθεια πάει μπροστά!

Clawback και γενόσημα: Το «κόστος» της ανάπτυξης και της διείσδυσης τους

Ανατιμολόγηση φαρμάκων και η επερχόμενη αύξηση του clawback

Clawback και αναξιοπιστία υπολογισμών και δεδομένων

CLAWBACK ΣΤΑ ΙΑΤΡΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ. ΜΕΧΡΙ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ;

CLAWBACK 2017: Τι να μην περιμένει κανείς….

Νοσοκομειακό Clawback: Η ώρα της αλήθειας

CLAWBACK ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΤΙ (ΔΕΝ) ΙΣΧΥΕΙ

ΟΤΑΝ Η ΑΓΝΟΙΑ ΚΟΣΤΙΖΕΙ …