Όταν η άγνοια κοστίζει …

Η έγκριση του προγράμματος προμηθειών, υπηρεσιών και φαρμάκων (ΠΠΥΦΥ) της  ΕΠΥ τον Ιούλιο για τα νοσοκομεία και τους εποπτευόμενους φορείς του υπουργείου υγείας αποδεικνύει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο γιατί και το 2016 το clawback και η υπέρβαση των δαπανών στα νοσοκομεία θα είναι σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα.

Οι εγκεκριμένοι προϋπολογισμοί όσον αφορά τις νοσοκομειακές δαπάνες από το 2012-2015 είναι μειωμένοι από 7-12,5% ετησίως και από 1-16% όσον αφορά τις φαρμακευτικές δαπάνες.

Ο εκτροχιασμός της δημόσιας δαπάνης για την υγεία θα πρέπει να θεωρείται δεδομένος.

Η υλοποίηση των προμηθειών με μη νόμιμο τρόπο και στη συνέχεια η μη έγκαιρη πληρωμή τους δημιουργούν λανθασμένες εκτιμήσεις για το πραγματικό ετήσιο ύψος των δαπανών υγείας. Αυτός είναι και ο λόγος όπου ενώ δίνονται συνεχώς σημαντικά ποσά για την κάλυψη των ληξιπρόθεσμων οφειλών αυτά συνεχώς  αυξάνονται.

Η προσπάθεια επαναπροσδιορισμού του τρόπου υπολογισμού του rebate και του clawback από πλευράς της πολιτείας αποδεικνύει την έλλειψη αποδεκτά αντικειμενικών μεθόδων και στοιχείων για τον υπολογισμό τους. Πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι να αποδεχθούν, ποιό είναι το πραγματικό ετήσιο ύψος για την υγεία και να συμφωνήσουν για την ορθή και διαφανή διαχείριση του.

Τρομάζει το γεγονός ότι ο επιφορτισμένος οργανισμός για την παρακολούθηση  των πωλήσεων των φαρμάκων, ο οποίος θεωρητικά τις πραγματοποιεί σε πραγματικό χρόνο, τις δημοσιοποιεί με καθυστέρηση 7 μηνών και λόγω των δημοσιευμάτων για τις σημαντικές διαφορές που παρουσιάζουν τις αποσύρει, τις αναρτά  μετά από 3 ημέρες και τις διαγράφει από την ιστοσελίδα του μαζί με όλες τις προηγούμενες και πάλι μετά από νέα δημοσιεύματα!!

Είναι επιτακτική η ανάγκη πλέον όλα τα στοιχεία πωλήσεων των φαρμάκων να δημοσιοποιούνται από έναν αξιόπιστο οργανισμό αφού η πολιτεία είναι μια ενιαία οντότητα και όχι 3 ή περισσότεροι οργανισμοί και φορείς που παράγουν εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα δίνοντας την εικόνα διαμόρφωσης ευνοϊκών προϋποθέσεων για κάποιες εταιρείες και δυσμενών για κάποιες άλλες.

Ο μηνιαίος υπολογισμός του clawback θα λειτουργήσει όπως την περίοδο των αξιολογήσεων των διοικητών όπου εμφανίζονταν τα νοσοκομεία να δαπανούν διπλάσια ποσά τους μήνες που δεν αξιολογούνταν οι διοικητές τους και ελάχιστα τους μήνες που υπήρχε αξιολόγηση!

Η έκφραση ευσεβών πόθων, επιθυμιών και ευχών κάθε φορά από όλους τους εμπλεκόμενους δεν μπορεί να δώσει λύσεις σε προβλήματα σύνθετα και σε μια δύσκολη οικονομική περίοδο. Μόνο η  διαφάνεια και η σωστή οργάνωση μπορούν να αποτελέσουν τις βάσεις για την επίλυση τους.

Η έγκριση δαπάνης 1.556.459.955,43€ για τη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη στο ΠΠΦΥΥ 2015 της ΕΠΥ ενώ για το 2016 έχουν προβλεφθεί στο προϋπολογισμό του κράτους 570.000.000€ θα δημιουργήσει ένα επιπλέον clawback το οποίο θα πρέπει να καταβληθεί από τις εταιρείες.

Θα έπρεπε άπαντες να γνωρίζουν την αρχής της αυτοτέλειας των χρήσεων για τον κρατικό προϋπολογισμό, τη μη μετακύλιση των υποχρεώσεών τους στο επόμενο έτος και την αποφυγή ταλαιπωρίας των πιστωτών.

Οι οικονομικές υπηρεσίες των νοσοκομείων οφείλουν να φροντίζουν για την έγκαιρη συγκέντρωση των δικαιολογητικών του συνόλου των δαπανών, τον έλεγχο, την εκκαθάριση, την έκδοση των αντίστοιχων χρηματικών ενταλμάτων και την εξόφληση τους.

Η ύπαρξη ταμειακών διαθέσιμων 300.000.000€ στα νοσοκομεία και τους οργανισμούς του υπουργείου υγείας, τα οποία ορθώς κατατέθηκαν στην ΤτΕ (όπως προβλέπει ο ν.4270/2014), φανερώνει ότι σε πολλά νοσοκομεία δεν γινόντουσαν οι εκκαθαρίσεις των σχετικών εντολών για λόγους που, μόνο θετικά, δεν μπορούν να εξηγηθούν.

Τον Αύγουστο του 2016 το μεγαλύτερο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της χώρας ανήρτησε στην διαύγεια πάρα πολλές αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης για προϊόντα και υπηρεσίες. (Το αν απαιτούνται μπορεί κανείς εύκολα να το κρίνει και να βγάλει τα προσωπικά του συμπεράσματα αν τις διαβάσει). Αυτό που προκαλεί εντύπωση όμως είναι η λειτουργία της αρμόδιας οικονομικής υπηρεσίας η οποία αναρτά αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης τον Αύγουστο με ημερομηνίες Ιανουαρίου. Τι σημαίνει αυτό?

Ότι οι προμηθευτές αυτοί παραμένουν απλήρωτοι από τον Ιανουάριο μέχρι σήμερα και θα πληρωθούν από τον Σεπτέμβριο και μετά. Όμως εμφανίζουν και κάτι άλλο πιο συγκλονιστικό. Ότι για ανελαστικές δαπάνες, το υπόλοιπο του ΚΑΕ είναι μηδενικό ή ελάχιστο για το υπόλοιπο έτος. Όμως τα ευτράπελα δυστυχώς συνεχίζονται. Την αμέσως επόμενη ημέρα ακυρώνονται συνοπτικά πολλές αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης , αναγράφοντας ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμες πιστώσεις στον ΚΑΕ. Αντί όμως να ακυρωθούν αυτές για τις οποίες δεν υπάρχουν διαθέσιμες πιστώσεις ακυρώνονται αυτές που είναι σε ΚΑΕ με διαθέσιμες πιστώσεις!

Είναι εμφανές ότι το clawback θα είναι πολύ μεγαλύτερο του αναμενομένου αφού τα τιμολόγια δεν καταχωρούνται έγκαιρα, δεν λαμβάνονται υπ’οψιν οι διαθέσιμες πιστώσεις αλλά γίνονται μόνο αγορές (αμφίβολο εάν είναι πραγματικά αναγκαίες) ,οι διαθέσιμοι πόροι του νοσοκομείου δεν αξιοποιούνται (το συγκεκριμένο νοσοκομείο είχε τραπεζικές καταθέσεις 37.000.000€ στις 31-12-2015 ενώ οι προμηθευτές του παρέμεναν απλήρωτοι!!) και δεν γίνονται οι διαγωνισμοί όπως επιβάλλεται από την νομοθεσία.

Όλα τα παραπάνω δεδομένα καθιστούν επικίνδυνη την εύρυθμη λειτουργία του νοσοκομείου με επιπτώσεις  στους ασθενείς, στους εργαζομένους και τους προμηθευτές.

Η έλλειψη υλικών, αναλωσίμων και φαρμάκων και η πραγματοποίηση χειρουργείων με δωρεές ασθενών χαρακτηρίζουν καθημερινά το νοσοκομείο ενώ ταυτόχρονα προκηρύσσει διαγωνισμούς με το πρόγραμμα προμηθειών του 2014(!!) προϋπολογισμού άνω των 6.000.000€ και ακυρώνει διαγωνισμούς που ξεκίνησαν το 2010! Είναι πασιφανές ότι καμμία απολύτως οργάνωση, κανένας προγραμματισμός αλλά και καμμία απόδοση ευθυνών στους υπεύθυνους αυτής της πολύ αρνητικής καταστάσεως.

Θα πρέπει άμεσα να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα έτσι ώστε το συγκεκριμένο νοσοκομείο να γίνει πρότυπο λειτουργίας, να σταματήσουν οι σπατάλες, να εξοικονομηθούν πόροι και οι ασθενείς να μην απαιτείται να κάνουν δωρεές ούτε ν’ αγοράζουν τα στεντς που θα τους εμφυτευτούν. Αυτό είναι δυνατό να επιτευχθεί χωρίς κόστος αλλά μόνο με την αποφασιστικότητα της πολιτείας να διοικηθεί πραγματικά το νοσοκομείο από στελέχη που γνωρίζουν από νοσοκομεία, έχουν να επιδείξουν αποδεδειγμένα θετικά αποτελέσματα στον επαγγελματικό τους βίο και έχουν περπατήσει στους διαδρόμους ενός νοσοκομείου.

Οι προϊστάμενοι οικονομικών υπηρεσιών και οι διοικήσεις των νοσοκομείων οφείλουν να παρακολουθούν αδιαλείπτως την εξέλιξη των προϋπολογισμών τους και να διασφαλίζουν ότι δεν υπάρχουν αρνητικές αποκλίσεις από τους δημοσιονομικούς στόχους ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να εξοφλούν τις υποχρεώσεις τους εντός των προθεσμιών που προβλέπονται από την νομοθεσία. Οι αναλήψεις υποχρεώσεων ή οι εκτελέσεις δαπανών που υπερβαίνουν τα όρια του προϋπολογισμού δεν είναι ούτε νόμιμες ούτε  κανονικές με ότι αυτό συνεπάγεται.

Η συνεχής παρακολούθηση των δαπανών, η μη σώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών και η εξόφληση των τιμολογίων εντός των προθεσμιών που τίθενται από τις κείμενες διατάξεις, αποτελούν βασικές υποχρεώσεις των φορέων του υπουργείου υγείας, οι οποίοι οφείλουν να παρακολουθούν και να ελέγχουν το ύψος των δεσμεύσεων.

Τα όρια των πιστώσεων που έχουν καθορισθεί στον προϋπολογισμό προσδιορίζουν το ανώτατο ύψος υποχρεώσεων που μπορούν να αναληφθούν εντός του 2016, αφού βεβαίως ληφθούν υπόψη κατά προτεραιότητα οι υποχρεώσεις προηγούμενων ετών που θα πληρωθούν από τις πιστώσεις αυτές.
Επισημαίνεται ότι με τον προϋπολογισμό καθορίζονται όρια δαπανών και όχι ύψος κονδυλίων προς ανάλωση. Με την πραγματοποίηση δαπανών επιδιώκεται η επίτευξη συγκεκριμένου αποτελέσματος και η παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες, γεγονός που καθιστά αναγκαία τη σύνδεση όλων των δαπανών που θα πραγματοποιηθούν με συγκεκριμένο και μετρήσιμο αποτέλεσμα.

Δεν θα πρέπει να παραβλέπει  κανείς επίσης ότι τα έξοδα του ετήσιου προϋπολογισμού είναι οι πληρωμές που πραγματοποιούνται κατά την διάρκεια του οικονομικού έτους στον οποίο αναφέρεται ο προϋπολογισμός ανεξάρτητα από το χρόνο που έχει δημιουργηθεί η υποχρέωση για πληρωμή.

Είναι πλέον γνωστό σε όλους ότι η διάθεση του συνόλου των εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό πιστώσεων δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Το ποσοστό αποδέσμευσης των εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό πιστώσεων εξαρτάται κάθε φορά από την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού και για το λόγο αυτό είναι πιθανό να μην εγκριθεί η διάθεση του συνόλου των πιστώσεων ορισμένων κατηγοριών δαπανών

Στον 4337/2015 αναφέρεται ότι:

-Τα τιμολόγια αγαθών και υπηρεσιών εξοφλούνται εντός των προθεσμιών που προβλέπονται και δεν θα συσσωρεύονται ληξιπρόθεσμες οφειλές.

-Εάν υπάρχουν αρνητικές αποκλίσεις άνω του 10% από τους τριμηνιαίους δημοσιονομικούς στόχους, περικόπτεται η επιχορήγηση, ή η απόδοση πόρων, ή οποιαδήποτε μορφή ενίσχυσης από το κρατικό προϋπολογισμό, ίση με το ποσό της υπέρβασης πέραν του ανωτέρω ποσοστού.

-Επίσης αναστέλλεται η καταβολή των αμοιβών των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων (Δ.Σ)  έως την εξισορρόπηση του αρχικώς εγκεκριμένου  προϋπολογισμού και την αντιστάθμιση τυχόν αρνητικών αποκλίσεων. Εάν για δυο συνεχόμενα τρίμηνα διαπιστωθεί απόκλιση, τότε παύονται αυτοδικαίως τα μέλη του Δ.Σ.

Πρέπει λοιπόν να υπάρξει μια διάφανη διαδικασία σε όλους τους φορείς και τα  επίπεδα τα οποία εμπλέκονται στις προμήθειες των νοσοκομείων και του συστήματος υγείας. Απαιτείται να λειτουργήσουν επιτέλους τα πανάκριβα πληροφοριακά συστήματα που έχουν αγοραστεί τα προηγούμενα χρόνια και δεν έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι σήμερα μόνο και μόνο για να μην μπορεί να υπάρχει έλεγχος

Εάν όλα τα παραπάνω δεν ληφθούν, άμεσα, σοβαρά υπ’όψιν είναι δεδομένο ότι το clawback στα φάρμακα θα ξεπεράσει κατά πολύ ακόμα και τα πιο δυσοίωνα σενάρια ενώ οι δαπάνες για αναλώσιμα και υλικά θα ξεπεράσουν κατά πολύ το προϋπολογισθέν ποσό στον κρατικό προϋπολογισμό και θα δημιουργήσουν σημαντικές αποκλίσεις που δεν θα μπορέσουν ποτέ στο μέλλον να καλυφθούν.

Είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι η  άγνοια και η απόρριψη της πραγματικότητας θα κοστίσουν πολύ ακριβότερα από όσο κάποιοι σήμερα υπολογίζουν

CLAWBACK, ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΑ ΧΡΕΗ ΚΑΙ BIG BANG

Διαφάνεια στις δημόσιες συμβάσεις της υγείας σε πραγματικό χρόνο.

CLAWBACK ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ