Αποτελέσματα ΕΣΗΔΗΣ 2017: Η ανάδειξη της χαμένης ευκαιρίας στις προμήθειες υγείας

Η πρόσφατη παρουσίαση των αποτελεσμάτων του ΕΣΗΔΗΣ για το 2017 οδηγεί σε κάποια σημαντικά συμπεράσματα. Το βασικότερο είναι ότι μέσω αυτού μπορεί να επιτευχθεί μια σημαντική εξοικονόμηση στις δημόσιες συμβάσεις. Σύμφωνα με την παρουσίαση, αυτή έφτασε κατά μέσο όρο στο 19,5% για το 2017. Στα ενδεικτικά αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν, στην προμήθεια φαρμάκων η μείωση των τιμών ήταν μεταξύ 61%-69%. Αν κάποιος θελήσει να δει με λεπτομέρεια τα αποτελέσματα παρατηρεί ότι οι δημόσιες συμβάσεις για φάρμακα επιτεύχθηκαν μόνο από δήμους (Αθήνας, Μεσολογγίου,…),το Λιμενικό Σώμα  και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας (ΑΣΔΥΣ).Καμμία όμως από δημόσιο νοσοκομείο…..!

Επίσης, σύμφωνα με αυτά, στις στεφανιαίες ενδοπροθέσεις η μείωση ήταν μεταξύ 70% – 72%.

Ας δούμε όμως τι παρουσιάζει συνολικά το ΕΣΗΔΗΣ το 2017 για το χώρο της υγείας και ειδικότερα για τα νοσοκομεία. Οι διαγωνισμοί που προκηρύχθηκαν ήταν 1992 εκ των οποίων αυτοί που βρίσκονται υπο αξιολόγηση είναι 1734, συμβασιοποιήθηκαν 191 και τέλος αναβλήθηκαν (ακυρώθηκαν) 67. Τα ποσά που αντιστοιχούν σε κάθε μία κατηγορία διαγωνισμών είναι165.544.707,8€, 30.035.877€ και 11.139.315,89€  αντίστοιχα.  Από τα 30.035.877€ που συμβασιοποιήθηκαν τα 8.500.000€ αφορούν συμβάσεις καυσίμων , αποβλήτων και καθαριότητος ενώ για αντιδραστήρια μόνο 2.069.00€.

Αν τα οφέλη σε κάθε ηλεκτρονικό διαγωνισμό είναι σε ένα τόσο μεγάλο ποσοστό όπως παρουσιάστηκε αντιλαμβάνονται όλοι τι δαπανούν επιπλέον τα νοσοκομεία μη διενεργώντας ηλεκτρονικούς διαγωνισμούς και πως οδηγούνται σε ελλείψεις ενώ υπάρχουν οι αναγκαίοι οικονομικοί πόροι. Τα νούμερα και τα μεγέθη εξοικονόμησης είναι εντυπωσιακά.

Οι παραπάνω σκέψεις είναι για τους ρομαντικούς που πιστεύουν στις ηλεκτρονικές προμήθειες και στη διαφάνεια και οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της Ελλάδας και των πολιτών της σήμερα και κυρίως στο μέλλον.

ΕΚΑΠΥ και Προμήθειες στην Υγεία: Τι πρέπει και τι δεν πρέπει να γίνει.

Ε-Δημόσιες Συμβάσεις: Η Χαμένη Ευκαιρία

ΕΣΗΔΗΣ, (ηλεκτρονικές) προμήθειες και νοσοκομεία. Η «ακριβή» αλήθεια

Διαφάνεια στις δημόσιες συμβάσεις της υγείας σε πραγματικό χρόνο.

Η ακτινογραφία των δημοσίων συμβάσεων που υλοποιούνται μέσω του ΕΣΗΔΗΣ δείχνει τις παθογένειες των προμηθειών στο σύστημα υγείας αλλά και γενικότερα. Σε μια δύσκολη οικονομική περίοδο για την Ελλάδα ελάχιστα φαίνεται να γίνονται προς την κατεύθυνση της εξυγίανσης των προμηθειών στα νοσοκομεία.

Η αξιοποίηση ενός πληροφοριακού συστήματος (ΠΣ) που πληρώθηκε πάρα πολύ ακριβά μένει σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τις δυνατότητες που έχει και την εξοικονόμηση που μπορεί να επιτευχθεί.

Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τα ποσά και τα ποσοστά των δημοσίων συμβάσεων που υλοποιούνται μέσω του ΕΣΗΔΗΣ. Σε προϋπολογισμό δαπανών των νοσοκομείων που είναι σχεδόν 2 δισ. ευρώ για το 2017 (ΠΠΥΦΥ 2015) και ανοικτά προγράμματα ΠΠΥΦΥ συνολικά 5 ετών προϋπολογισμού περίπου 7 δισ. ευρώ, μόνο διαγωνισμοί προϋπολογισμού 58 εκατ. ευρώ συμβασιοποιήθηκαν από 1/1-10/7/2017, (2,9%). Είναι αξιοσημείωτο ότι από τα 139 νοσοκομεία μόνο τα 11 συνήψαν συμβάσεις μέσω του ΕΣΗΔΗΣ (το 8%). Επίσης απουσιάζουν μεγάλα νοσοκομεία της Αθήνας, της  Θεσσαλονίκης, της Λάρισας και της  Κρήτης τα οποία έχουν προϋπολογισμό και δαπάνες εκατοντάδων εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με πρόσφατη παρουσίαση της ΓΓΕΠΚ η εξοικονόμηση που πρόκειται να επιτευχθεί είναι της τάξεως του 9,49%. Αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε μια σπατάλη της τάξεως των 140 εκατ. ευρώ ετησίως. Από δειγματοληπτική έρευνα σε συγκεκριμένη κατηγορία ιατροτεχνολογικών προκύπτει μια μείωση τιμών από 3%-23%, αναλόγως της διαγωνιστικής διαδικασίας (απευθείας αναθέσεις, πρόχειροι και δημόσιοι διαγωνισμοί). Στις απευθείας αναθέσεις η μείωση είναι 3% ενώ στους δημόσιους διαγωνισμού είναι της τάξεως του 23%. Αυτό που εντείνει τον προβληματισμό είναι ότι τα νοσοκομεία που επιτυγχάνουν μεγάλα ποσά μείωσης των τιμών είναι περιφερειακά σε αντίθεση με αυτά των μεγάλων αστικών περιοχών που επιτυγχάνουν μόνο μικρά ποσοστά παρόλο που έχουν μεγαλύτερο όγκο παραγγελιών, πολλαπλάσια ποσά δαπανών και χαμηλότερα έξοδα logistics για τις προμηθεύτριες εταιρείες.

Πίνακας Δεδομένων από ΕΣΗΔΗΣ

Πηγή: ΕΣΗΔΗΣ, Επεξεργασία Δρ. Καραφύλλης Ιωάννης

^*1 Από τα 2.236.715€ τα 981.470,66€ αφορούσαν την προμήθεια καυσίμων όπου η έκπτωση που δίνεται είναι πάρα πολύ χαμηλή

Πρέπει όλοι να πάνε προς την κατεύθυνση της υλοποίησης των διαγωνισμών μέσα από το ΕΣΗΔΗΣ προκειμένου να επιτευχθούν χαμηλότερες τιμές και να αποκτηθούν καλύτερης ποιότητας υλικά, εξοπλισμός και υπηρεσίες αφού αυξάνεται ο ανταγωνισμός όπως έχει αποδειχθεί.

Τέλος εάν οι συμβάσεις των νοσοκομείων γινόντουσαν μέσω του ΕΣΗΔΗΣ τότε θα υπήρχαν πολύ λιγότερα ληξιπρόθεσμα στα νοσοκομεία. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί διότι  τα ταμειακά διαθέσιμα των νοσοκομείων είναι αρκετά υψηλά  και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να πληρωθούν δαπάνες για τις οποίες έχει γίνει ανάληψη υποχρέωσης, δέσμευση και ότι άλλο προβλέπεται στο ΠΔ 80/2016 και το ν.4270/2014. Τα ληξιπρόθεσμα μπορούν να πληρωθούν από τα ταμειακά διαθέσιμα των νοσοκομείων (εάν δεν έχουν προβλήματα νομιμότητας στους επιτρόπους)

Με τα ταμειακά διαθέσιμα δεν μπορούν να γίνουν νέες παραγγελίες αναλωσίμων, υλικών ή συμβάσεις υπηρεσιών αν δεν υπάρχει η αντίστοιχη πίστωση στον ΚΑΕ.

Για να γίνει αυτό πρέπει να υπάρχει έγκριση από το υπουργείο υγείας για να αυξηθεί το όριο των πιστώσεων τους. Αυτό όμως αυξάνει το όριο του προϋπολογισμού του υπουργείου υγείας για τα νοσοκομεία κάτι το οποίο απαγορεύεται λόγω των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας αφού αυξάνεται συνολικά το όριο των πιστώσεων των νοσοκομείων.

ΕΣΗΔΗΣ, (ηλεκτρονικές) προμήθειες και νοσοκομεία. Η «ακριβή» αλήθεια

Διαφάνεια στις δημόσιες συμβάσεις της υγείας σε πραγματικό χρόνο.

Διαφάνεια στις δημόσιες συμβάσεις της υγείας σε πραγματικό χρόνο.

Στον πρόσφατο νόμο 4336/2015 προβλέπεται ο έλεγχος σε πραγματικό χρόνο των δαπανών του κράτους. Αυτός μπορεί να γίνεται σε πραγματικό χρόνο αφού υπάρχει το αναγκαίο πληροφοριακό σύστημα εγκατεστημένο στη ΓΓΠΣ και  το οποίο είναι συνδεδεμένο με το ΓΛΚ. Όλοι οι φορείς του ΥΥΚΑ προκειμένου να υλοποιήσουν το Πρόγραμμα Προμηθειών Υπηρεσιών Υγείας (ΠΠΥΥ) λαμβάνουν πλέον της έγκρισης του ΥΥΚΑ και αυτής του ΥΠΟΙΚ (ΓΛΚ). Το ΓΛΚ και το ΥΥΚΑ λοιπόν θα μπορέσει μέσω του ΕΣΗΔΗΣ να παρακολουθεί ποιες προμήθειες από αυτές που έχουν εγκριθεί υλοποιούνται, την πορεία τους αλλά και την εξόφλησή τους μέσω της ΓΓΠΣ. Το υπόλοιπο δικαιούμενο ποσό θα είναι γνωστό σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και υπουργεία (ΓΛΚ, ΥΥΚΑ) για να μπορούν να δημοπρατηθούν όλες οι εγκεκριμένες από την αρχή του έτους ανάγκες τους. Αυτό είναι ένα ρεαλιστικό σενάριο, νομοθετημένο πρόσφατα και άμεσα υλοποιήσιμο. Για να υλοποιηθεί όμως απαιτούνται μια σειρά από άλλες αυτονόητες ενέργειες. Κατ’ αρχήν θα πρέπει τα ΠΠΥΥ του ΥΥΚΑ να εγκρίνονται μαζί με το κρατικό Π/Υ που αποτελεί νόμο του κράτους και να ξεκινάνε να υλοποιούνται από την 1η του έτους στο οποίο αναφέρονται. Μέχρι σήμερα όμως τα ΠΠΥΥ εγκρίνονται και ξεκινάνε να υλοποιούνται μετά τον Ιούλιο του έτους που αναφέρονται (Υπ όψιν ότι 5-20 Αυγ δεν γίνονται διαγωνισμοί στο δημόσιο τομέα) και ολοκληρώνονται στα μέσα ή στο τέλος της επόμενης χρονιάς (δηλαδή με καθυστέρηση 18 μηνών). Είναι εύκολα αντιληπτό ότι δεν μπορεί να γίνει καμία πρόβλεψη δαπανών και κανένας έλεγχος αφού στο τέλος κάθε οικονομικού έτους γίνεται ο απολογισμός των εσόδων και εξόδων του κράτους.

Διαγωνισμοί για ΠΠΥΥ παρελθόντων ετών.

Στις 31/12/2014 δόθηκε η δυνατότητα υλοποίησης-συμβασιοποίησης όλων των ΠΠΥΥ από το 2010 έως το 2014, δηλαδή 5 ετών! Πως δηλαδή ένα νοσοκομείο το οποίο δεν είχε προμηθευτεί μέσω εγκεκριμένων διαγωνιστικών διαδικασιών π.χ. γάντια, αλλά τα είχε προμηθευτεί με απευθείας αναθέσεις, θα μπορεί να προμηθευτεί σήμερα ποσότητες γαντιών 5 ετών από προηγούμενα ΠΠΥΥ!!

Είναι σίγουρο ότι πλέον δεν αναγκαιούν, δεν χωράνε σε καμία αποθήκη νοσοκομείου (τίθεται λοιπόν και ένα ζήτημα για το που πηγαίνουν τα συγκεκριμένα γάντια), δεν μπορεί να γίνει ο απαιτούμενος σχεδιασμός των αναγκών του επόμενου έτους και η δέσμευση της αναγκαίας πίστωσης για το επόμενο έτος και τέλος δεν μπορεί να γίνει η πληρωμή των προμηθευτών έγκαιρα και ο έλεγχος των δαπανών του ΥΥΚΑ.

Εν κατακλείδι απαιτείται έγκαιρος προγραμματισμός των απαιτούμενων προμηθειών και υπηρεσιών, άμεση έγκριση των απαιτουμένων ποσών  μετά τη ψήφιση του κρατικού Π/Υ και τέλος άμεση έναρξη των διαγωνιστικών διαδικασιών (αφού έχουν συνταχθεί το προηγούμενο χρονικό διάστημα πλήρεις διαφανείς τεχνικές προδιαγραφές και διακηρύξεις).

Δρ. Ιωάννης Καραφύλλλης

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΑΞΙΑ στις 3-10-2015