ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΗ ΤΙΜΩΝ:Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

Άρθρο του Δρ. Καραφύλλη Ιωάννη

Supply Chain and Procurement Specialist

Με το τελευταίο ΦΕΚ 2816Β (22/12/2015) «Βραχυπρόθεσμα και Μακροπρόθεσμα Μέτρα Ελέγχου της Συνταγογράφησης και Εκτέλεσης Εργαστηριακών Εξετάσεων» επιβλήθηκε μείωση τιμών  στις διαγνωστικές εξετάσεις. Οι διαμαρτυρίες πάρα πολλές από όλους τους εμπλεκόμενους –ενδιαφερόμενους για την «κατακρήμνιση» των τιμών.

Όμως και μόνο ο  τίτλος στο παραπάνω ΦΕΚ μάλλον υποδηλώνει ότι δεν έχει γίνει αντιληπτό το μείζον θέμα που υπάρχει στην υγεία, στην ελληνική οικονομία αλλά πολύ περισσότερο στον ασθενή και στην ιδιαιτερότητα που αυτός έχει. Διότι μόνο με μείωση των τιμών ελέγχεται το κόστος και όχι η συνταγογράφηση και η εκτέλεση των  εργαστηριακών και διαγνωστικών εξετάσεων.

Η έλλειψη συντονισμένης πολιτικής καθοδήγησης των παρόχων υγείας έχει οδηγήσει σε γιγάντωση των φαινομένων προκλητής ζήτησης των διαγνωστικών εξετάσεων, με αντίστοιχη αύξηση της δαπάνης υγείας, χωρίς ωφελιμότητα για τον ασθενή.

Στα πλαίσια της σύννομης και αναγκαίας παραπομπής ασθενών για διαγνωστικές πράξεις θα πρέπει να ολοκληρωθούν τα διαγνωστικά πρωτοκόλλα και να θεσπιστούν άμεσα οι κατευθυντήριες οδηγίες

ΕΟΠΥΥ ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΤΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Το επιχείρημα ότι  ο ΕΟΠΠΥ δεν θα έχει κανένα όφελος γιατί προστατεύεται με rebate, clawback και από κλειστό προϋπολογισμό είναι απλά ατυχές.

Γιατί φαίνεται να «ξεχνάνε » όλοι όσοι το επικαλούνται αυτό ότι στις τιμές συμμετέχει και ο ασφαλισμένος με ποσοστό 25%. Άρα πέραν του ότι ο ΕΟΠΥΥ πρέπει να πληρώνει στις σωστές τιμές θα πρέπει και οι ασθενείς να μην πληρώνουν από την τσέπη τους παραπάνω ποσά από αυτά που πρέπει.

Στην φαρμακευτική δαπάνη η συμμετοχή των ασθενών ξεπερνάει αρκετές φορές και το 70%!! (μεσοσταθμικά φαίνεται αυτό το ποσοστό να είναι στο 29%).

«Ξεχνάνε» ότι οι out of pocket πληρωμές είναι σημαντικό εμπόδιο στην πρόσβαση των ασθενών για την υγειονομική τους περίθαλψη. Στην  Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι πάνω από 30% και είναι από τα υψηλότερα στις χώρες του ΟΟΣΑ και συγκρίνεται μόνο με αυτά του Μεξικό, της Χιλής και της Κορέας ενώ είναι τριπλάσιο από αυτό του Ηνωμένου Βασιλείου και της Γαλλίας.

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ

Η υπερσυνταγογράφηση και η εκτέλεση εξετάσεων που επιβαρύνουν την υγεία των ασθενών δεν αναφέρεται πουθενά στον δημόσιο διάλογο που διεξάγεται μόνο μέσω ανακοινώσεων. Τα στοιχεία που παρουσιάσθηκαν από την Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ), της αρμόδιας αρχής ακτινοπροστασίας στη χώρα, για τον ρόλο της ακτινοβολίας θα πρέπει να ληφθούν επίσης σοβαρά υπόψιν από όσους ενδιαφέρονται πραγματικά για τους ασθενείς και την αποκατάσταση της υγείας τους. Ο κίνδυνος που αθροίζεται από τις περιπτώσεις των επαναληπτικών εξετάσεων είναι πολύ σημαντικός ανεξάρτητα από το εάν γίνονται  π.χ οι ακτινογραφίες την ίδια μέρα ή σε διάστημα μηνών ή ετών αφού η συνολική επιβάρυνση παραμένει ίδια.

Η επιβάρυνση του μέσου Έλληνα από ιοντίζουσες ακτινοβολίες είναι υψηλότερη από το μέσο ευρωπαϊκό όρο κυρίως λόγω των αξονικών τομογραφιών.

ΑΥΞΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΥ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

Κάθε φορά που μειώνονται οι τιμές των διαγνωστικών εξετάσεων αυξάνεται σημαντικά ο όγκος αυτών που διενεργούνται. Δικαιολογείται από κάποια επιδημιολογικά δεδομένα? Δικαιολογείται από την «τεκμηριωμένη ιατρική»?

Πρέπει επιτέλους να εφαρμοσθούν μητρώα που θα περιλαμβάνουν όλους αυτούς που παρέχουν εργαστηριακές και διαγνωστικές εξετάσεις. Μητρώα που θα είναι αξιόπιστα και θα τηρούνται μόνο από έναν επίσημο φορέα(ίσως στον ΔΗΜΟΚΡΙΤΟ). Γιατί σήμερα είναι πάρα πολύ δύσκολο να γνωρίζει κανείς, ακόμα και οι επίσημες αρχές, τον αριθμό των εγκατεστημένων αξονικών και  μαγνητικών. Σε κάθε ένα αρχείο-μητρώο είναι διαφορετικός ο αριθμός τους. Πρέπει επιτέλους να μάθουμε όλοι, πόσοι είναι, τι δυνατότητες έχουν, που λειτουργούν και όλα όσα είναι αναγκαία για να αισθανόμαστε ασφαλείς και σίγουροι κάθε φορά που απαιτείται να υποβληθούμε σε μια τέτοια εξέταση.

ΔΙΑΠΙΣΤΕΥΣΗ ISO

Αν κανείς βάζει θέμα μη εκτέλεσης κάποιων εξετάσεων διότι βάσει των επιστημονικών κανόνων ποιότητας η αποζημίωση τους είναι πολύ κάτω από τα όρια του κόστους, θα πρέπει ταυτόχρονα να απαιτεί να υπάρχουν διαπιστευμένα εργαστήρια για όλες τις εξετάσεις οι οποίες πραγματοποιούνται (με πρότυπα που αφορούν την υγεία και μόνο π.χ όπως το ISO 15189:2012 που αφορά  την ποιότητα των κλινικών εργαστηρίων) για να αισθάνονται ασφαλείς τόσο οι ασθενείς όσο και οι γιατροί για τα αποτελέσματα που λαμβάνονται, να είναι αυτά συγκρίσιμα και να μπορούν να αξιολογηθούν ενιαία. Η διαπίστευση αυτή σίγουρα θα επιβαρύνει την λειτουργία των κέντρων που πραγματοποιούνται οι εξετάσεις, όμως  η δαπάνη θα είναι μικρότερη αφού όλες οι ενέργειες θα γίνονται με ένα τρόπο που θα δημιουργεί οικονομίες κλίμακας και δεν θα απαιτείται επαναληψιμοτητά τους λόγω της αξιοπιστίας τους.

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ

Αντί των μαζικών λουκέτων σε μικρά και μεσαία εργαστήρια ανά την επικράτεια και του κύματος εξαγορών διαγνωστικών μονάδων σε όλη την χώρα σε πολύ χαμηλές τιμές που γράφεται ότι θα προκύψουν από τις μειώσεις των τιμών,  θα πρέπει επιτέλους να γίνει μια πραγματική κοστολόγηση των ιατρικών και διαγνωστικών εξετάσεων και όχι κάθε φορά απλά να λέγεται ότι είναι χαμηλές και οδηγούν σε λουκέτα. Θα πρέπει να βρεθούν τα κέντρα κόστους τους και να γίνουν οι απαιτούμενες συνέργιες για την μείωση  τους.

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΞΟΝΙΚΩΝ -ΜΑΓΝΗΤΙΚΩΝ ΤΟΜΟΓΡΑΦΩΝ

Δεν είναι δυνατόν να αναδεικνύεται συνεχώς η μείωση των τιμών και οι συνέπειες αυτής αλλά ταυτόχρονα να ανοίγουν νέα διαγνωστικά κέντρα, η Ελλάδα να έχει την μεγαλύτερη αναλογία αξονικών και μαγνητικών τομογράφων στον πληθυσμό ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ και από τον μεγαλύτερο αριθμό αξονικών και μαγνητικών τομογραφιών στους ασθενείς.

Θα πρέπει να εφαρμοσθούν συνολικά και απαρέγκλιτα τα όσα αναγράφονται στην υπ αριθ. 70521 υπουργική απόφαση περί τεκμηριωμένης ιατρικής που θα βοηθήσει στην προστασία του συστήματος υγείας από φαινόμενα προκλητής ζήτησης.

Σίγουρα θα πει κάποιος ότι αυτά είναι τα αυτονόητα, τα λογικά και ότι τα λένε όλοι οι φορείς, ακόμα και αυτοί που πλήττονται. Ας ξεκινήσουμε μια φορά λοιπόν από τα αυτονόητα και όχι μόνο από την μείωση των τιμών.