Ο όρος ανάπτυξη στα οικονομικά αναφέρεται στην αύξηση της πραγματικής παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών σε μία οικονομία με την πάροδο του χρόνου. Κατά σύμβαση, ως μέτρο ή δείκτης της ανάπτυξης ορίζεται ο μακροχρόνιος μέσος ποσοστιαίος ρυθμός αύξησης του πραγματικού ακαθάριστου εθνικού προϊόντος (ΑΕΠ). Ο δείκτης αυτός υπολογίζεται σε πραγματικούς όρους, δηλαδή διορθωμένους ως προς τον πληθωρισμό, και όχι σε ονομαστικούς όρους. Η ανάπτυξη αναφέρεται στη μακροχρόνια τάση (δεκαετίες, αιώνες) και όχι στη βραχυχρόνια διακύμανση (τρίμηνα, εξάμηνα, έτη) του παραγόμενου προϊόντος.
Ορισμένες φορές υπάρχει σύγχυση σχετικά με τη χρησιμοποιούμενη στα ελληνικά ορολογία. Τούτο διότι στην ελληνική βιβλιογραφία χρησιμοποιείται ο όρος «οικονομική ανάπτυξη» σε αντιστοιχία με τον αγγλικό όρο economic growth, αλλά επίσης χρησιμοποιείται ο όρος «ανάπτυξη» σε αντιστοιχία με τον αγγλικό όρο development economics. Τα αντικείμενα των δύο αυτών πεδίων μελέτης διαφέρουν.
Υπό αυτή την πιο ακριβή έννοια, μεγέθυνση είναι ο μακροχρόνιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ, ενώ ως ανάπτυξη ορίζεται η αύξηση – σε κάποια χρονική περίοδο – της οικονομικής ευημερίας που απολαμβάνει ο λαός μιας χώρας.
Τα παραπάνω αναφέρονται στον ορισμό της ανάπτυξης στο Wikipedia!
Σαν ανάπτυξη του τουρισμού στην Ελλάδα θεωρείται δεδομένο ότι θα έρθουν εκατομμύρια τουρίστες γιατί έχουμε καλές θάλασσες και πολύ ήλιο! Δεν λαμβάνουμε υπ’οψιν τις διεθνείς συγκυρίες (πολέμους, επικινδυνότητα σε άλλες χώρες, υψηλό κόστος ,κ.α) και όταν εκείνοι έρχονται νομίζουμε ότι είναι από τις προωθητικές ενέργειες που έγιναν το προηγούμενο χρονικό διάστημα! Το πιστεύουμε, πανηγυρίζουμε εφησυχάζουμε, προσφέρουμε κακή ποιότητα υπηρεσιών, ανεβάζουμε πάρα πολύ υψηλά τις τιμές των παρεχομένων υπηρεσιών, δεν προσελκύουμε υψηλής ποιότητας τουρισμό και όταν αλλάξουν τα δεδομένα γύρω μας ,τότε εμείς κάνουμε ότι ψάχνουμε να βρούμε τα αίτια και αυτούς που μας έκαναν κακό. Δεν φανταζόμαστε ότι οι πόλεμοι κάποτε τελειώνουν, τα νομίσματα υποτιμώνται κάνοντας ελκυστικές τις χώρες στις οποίες αυτό συμβαίνει και ότι πάντα θα υπάρχουν οδηγίες- κατευθύνσεις από τουριστικά πρακτορεία και χώρες για το που θα κατευθυνθούν οι τουρίστες-πολίτες τους. Έτσι τα έσοδα ανά τουρίστα φαίνεται να μειώνονται όπως και ο αριθμός των κρουαζιερόπλοιων και των τουριστών που μεταφέρουν, αντίστοιχα και τα έσοδα που προκύπτουν στο τέλος της χρονιάς για την Ελλάδα.
Εμείς όμως την ίδια ώρα μιλάμε για την αύξηση του ιατρικού τουρισμού και των εσόδων από αυτόν. Πως όμως? Με ποιον πραγματικά οδικό χάρτη; Προσπαθούμε να εφαρμόσουμε έναν νόμο από το 2013 χωρίς καμμία επιτυχία και τώρα βρισκόμαστε στην διαβούλευση ενός νέου.
Δυστυχώς στην Ελλάδα η ανάπτυξη έχει σχέση ΜΟΝΟ με τη στατιστική και ότι Κάποιος μας χρωστάει. Συγκρινόμαστε με κάποια χώρα (όποια μας εξυπηρετεί κάθε φορά) και κάνουμε την σύγκριση και την αναγωγή με βάση το πληθυσμό (π.χ το Βέλγιο για τις κ.μ)
Και θεωρούμε ΔΕΔΟΜΕΝΟ ότι μπορούμε να έχουμε και εμείς τα ίδια έσοδα. Έτσι ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ και πάντα πίσω από τις εξελίξεις. Μόνο και μόνο γιατί έχουμε τον ίδιο πληθυσμό. Δεν κάνουμε την δική μας ανασκόπηση όπως έκαναν και εκείνοι 20 χρόνια πριν για να δουν σε ποιο σημείο είναι , που πρόκειται να πάνε , με ποιο τρόπο και πως συστρατεύθηκαν όλοι στο κοινό εθνικό σκοπό τους.
Σε μια μελέτη όπου αναφέρεται στο γιατί η Ουγγαρία είναι ο κύριος προορισμός οδοντιατρικού τουρισμού , περιγράφεται πως ξεκίνησαν από το 1990 (!!) για να φτάσουν μέχρι εδώ σήμερα. Βασικά βρήκαν τι δεν έκαναν σωστά, πόσο αυξήθηκαν οι οδοντίατροι στη χώρα τους και θα έμεναν αρκετοί άνεργοι , ποιες χώρες ήταν δίπλα τους που θα μπορούσαν να τις εκμεταλλευτούν και να προσελκύσουν τους κατοίκους τους εκεί για οδοντιατρική περίθαλψη, με βάση τα υψηλά πρότυπα που οι ίδιοι είχαν θέσει. Στην Ελλάδα έχει γίνει κάτι τέτοιο ή απλά εξαγγέλλουν όλοι πόσα θα είναι τα έσοδα σε 2-3 χρόνια, εκτιμώντας τα σε εκατοντάδες εκατομμύρια; Ακόμα και στους ορισμούς δεν τα πάμε καλά αφού σε πρόσφατη διαβούλευση του σχεδίου νόμου για τον ιατρικό τουρισμό κάθε μια επαγγελματική ομάδα δίνει το δικό της ορισμό!! Σίγουρα για αυτές δεν αρκούν αυτοί των διεθνών οργανισμών (π.χ Π.Ο.Υ) αλλά αυτοί των δικών τους κλειστών ομάδων συμφερόντων!
Ο κόσμος και οι οικονομικές συνθήκες αλλάζουν κάθε μέρα παγκοσμίως. Δασμοί, εθνικές πολιτικές και οικονομικά συμφέροντα αλλάζουν τα δεδομένα συνεχώς. Εμείς όμως νομοθετούμε με διαφορά 2-4 ετών και με πολλά κενά για να μπορέσει κάποιος να αποφασίσει να επενδύσει. Και όταν επενδύσει αλλάζει ο νόμος και τα δεδομένα οδηγώντας σε αδιέξοδο και στο λογικότερο που είναι η φυγή από την Ελλάδα.
Όπως γράφτηκε πρόσφατα σε έγκριτη εφημερίδα είναι «απαγοητευτικά τα στοιχεία για τη διενέργεια κλινικών μελετών στην Ελλάδα που προκύπτουν από την πρόσφατη δημοσίευση της ετήσιας έκθεσης της EFPIA, της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Έρευνας. Ειδικότερα, ενώ με βάση τα επίσημα στοιχεία στην Ελλάδα το 2014 οι επενδύσεις σε R&D ήταν στα 80 εκατ. ευρώ (πρακτικά μιλάμε για επενδύσεις σε κλινικές μελέτες) και ο στόχος ήταν ο τριπλασιασμός αυτών, τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν πως η πορεία ήταν τελείως αντίθετη και για το 2015 οι επενδύσεις σε R&D έπεσαν κατακόρυφα στα 42 εκατ. ευρώ». Ήταν αναμενόμενο αφού δεν είχε ληφθεί υπόψιν το ευρωπαϊκό και διεθνές κανονιστικό πλαίσιο ταυτόχρονα όμως με τον ανταγωνισμό και τις συνεργασίες που έπρεπε να συναφθούν. Στην Ελλάδα εκδόθηκε μια υπουργική απόφαση (59676/2016), που προσπάθησε να ενσωματώσει κάποια δεδομένα από τον νεο ευρωπαϊκό κανονισμό (536/2014) και να διεκπεραιώσει κάποιες παλιές εκκρεμότητες του Π.Δ 390/2013. Ακόμα όμως και αυτά δεν υλοποιήθηκαν όλα και όπως επιβαλλόταν με αποτέλεσμα να παραμείνουν καθηλωμένες οι κ.μ στα ίδια επίπεδα και με τα μισά έσοδα όπως αναφέρθηκε παραπάνω (ίσως για πρώτη φορά να γράφονται και τα πραγματικά έσοδα). Σ’ ένα πραγματικά όπως αποδεικνύεται αχαρτογράφητο πεδίο στην Ελλάδα, στο εξωτερικό οι εταιρείες κάνουν μέχρι RFI και RFP για να βρουν τον σωστό CRO στη σωστή τιμή, ο οποίος θα πρέπει ν’ απαντήσει σε 5-6 ημέρες και να δώσει την προσφορά του! Δυστυχώς στην Ελλάδα τα βήματα γίνονται πάντα καθυστερημένα και όταν τελικά γίνονται είναι ελλειπή.
Ποιες είναι όμως οι προκλήσεις για να πραγματοποιηθεί μια κ.μ? Από πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε ,είναι η προσέλκυση των ασθενών σε σημαντικό ποσοστό (76%), η έγκαιρη παράδοση (48%) και η έγκαιρη έναρξη της κ.μ (44%). Τι ισχύει ακριβώς στην Ελλάδα; Ακόμα και εάν έχουμε κ.μ, πως θα προσελκύσουμε τους ασθενείς που είναι ο πιο σημαντικός κρίκος αυτής της αλυσίδας;
Ούτε αυτό έχει διευθετηθεί στην πραγματικότητα! Όμως θέλαμε να φτάσουμε στα 2 δισ. ευρώ ετησίως! Εάν θέλουμε να γίνουμε Γερμανία θα πρέπει να δούμε και να διαβάσουμε τις ελκυστικές φράσεις σε πολλές διαδικτυακές πύλες, που προσφέρουν ευκαιρίες για εργασία και διαφημίζουν τη συμμετοχή σε κ.μ φαρμάκων. Οι προσφορές αυτές απευθύνονται συχνά σε φοιτητές ή σε ελεύθερους επαγγελματίες
Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι πάνω από 700.000 Βρετανοί συμμετείχαν σε κλινικές μελέτες, που χρηματοδότησαν οι διεθνείς φαρμακοβιομηχανίες και ότι εκτός από το ευνοϊκό πλαίσιο οι Βρετανοί ασθενείς συμβάλλουν στην ανάπτυξη των κ.μ, καθώς επιδιώκουν τη συμμετοχή τους σε αυτές
Σε έρευνα που έγινε μεταξύ αυτών που συμμετείχαν σε κάποια κ.μ, έδειξε ότι το 89,6% ήταν ικανοποιημένοι και το 86% θα συμμετείχε ξανά σε κ.μ εάν υπήρχε η δυνατότητα.
Θα πρέπει να δίνεται κάθε χρόνο ο αριθμός των κ.μ, οι τροποποιήσεις τους, ο προϋπολογισμός τους, ο απολογισμός τους, ο αριθμός των νοσοκομείων στα οποία έγιναν , πόσες από αυτές είναι σε εξέλιξη και πόσες ολοκληρώθηκαν.
Ας σταματήσει η επίκληση επιχειρημάτων όπως ότι «στην Ελλάδα κανένας μηχανισμός ή οργάνωση νοσοκομείου δεν υποστηρίζει, στον βαθμό που πρέπει, τη διεξαγωγή κ.μ. Επίσης η έλλειψη μηχανογράφησης των νοσοκομείων, η αδυναμία κοστολόγησης ιατρικών πράξεων και εξετάσεων και οι περιορισμένες λογιστικές δυνατότητες (έλλειψη διπλογραφικού συστήματος και αναλυτικής λογιστικής), είναι μόνο μερικά από τα προβλήματα που οδηγούν σε τεράστιες καθυστερήσεις στη διεξαγωγή των κ.μ» γιατί όλα αυτά είναι λυμένα. Η λογιστική τακτοποίηση μπορεί να γίνει όπως έχει γραφεί αναλυτικά. Οι ιατρικές πράξεις και οι εξετάσεις είναι κοστολογημένες μια προς μια. Ως προς τι η επίκληση τέτοιων τετριμμένων και μη πραγματικών δικαιολογιών και η αναμονή έκδοσης νέας υπουργικής απόφασης που θα τα καθορίζει?
Η ανάπτυξη δεν έρχεται με επίκληση προφάσεων και αναγωγές δεδομένων. Έρχεται με συστηματική προσέγγιση και ρεαλιστική ανάλυση των δεδομένων έτσι ώστε να εξαχθούν τ΄ απαιτούμενα ,πραγματικά συμπεράσματα για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των μελλοντικών ενεργειών.
Ioannis Karafyllis 