Εφοδιαστική Αλυσίδα και ελλείψεις φαρμάκων: Υπάρχει λύση.
Κάθε χρόνο και σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους υπάρχουν ανακοινώσεις σχετικά με την έλλειψη κάποιων φαρμάκων. Η αγορά αναστατώνεται, οι φαρμακοποιοί το ίδιο αλλά πολύ περισσότερο οι ασθενείς. Πρέπει επιτέλους να δούμε εάν αυτές οι ελλείψεις είναι όλες πραγματικές ή κάποιες από αυτές οφείλονται στην λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας του φαρμάκου.
Οι ιδιωτικές φαρμακαποθήκες (εταιρείες) εκτιμάται ότι απέσπασαν το 2016 ποσοστό 57% (1,90 δισ. ευρώ) ενώ το υπόλοιπο 43% της συνολικής εγχώριας αγοράς (1,45 δισ. ευρώ) εκτιμάται ότι το κάλυψαν οι προμηθευτικοί συνεταιρισμοί.
Σε καθημερινή βάση περίπου 100 ιδιωτικές φαρμακαποθήκες και 40 συνεταιριστικές πραγματοποιούν 20.000 παραδόσεις παραγγελιών φαρμάκων. Οι ελληνικές φαρμακαποθήκες συνιστούν νευραλγικό τμήμα της φαρμακευτικής αγοράς, καθώς αποτελούν το συνεκτικό κρίκο μεταξύ φαρμακευτικών επιχειρήσεων και φαρμακείων και δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην εξάπλωση του δικτύου διανομής τους, ενώ διανέμουν μια διευρυμένη γκάμα φαρμακευτικών και παραφαρμακευτικών ειδών.
Ο ΕΟΦ από το 2016 έχει τη δυνατότητα βελτίωσης της παρακολούθησης της επάρκειας των φαρμάκων στην εγχώρια αγορά και των στοιχείων πωλήσεων των φαρμακευτικών προϊόντων για ανθρώπινη χρήση σε πραγματικό χρόνο (real time) με την υποβολή των παραπάνω στοιχείων από τους Κατόχους Αδείας Κυκλοφορίας (ΚΑΚ) και τους νομικούς αντιπροσώπους.
Οι Φαρμακαποθήκες επίσης υποβάλλουν στον ΕΟΦ τις πωλήσεις τους
- ανά πελάτη (φαρμακείο ή νοσοκομείο ή άλλη φαρμακαποθήκη ή ιδιωτική κλινική),
- ανά προϊόν και συσκευασία, σε αριθμό συσκευασιών και με παρτίδα.
Η παρακολούθηση της διακίνησης των φαρμάκων σε όλα τα στάδια (παραγωγή/ εισαγωγή, φαρμακαποθήκη, νοσοκομείο, φαρμακείο) και με την, κατά το δυνατόν, αμεσότερη επικαιρότητα, αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο τόσο για την αντιμετώπιση των ελλείψεων όσο και για την εξαγωγή συμπερασμάτων που αφορούν σε επιδημιολογικά χαρακτηριστικά και τάσεις στη συνταγογράφηση και κατανάλωση των φαρμάκων.
Πρέπει να ολοκληρωθεί η ηλεκτρονική διασύνδεση των εμπλεκόμενων φορέων, υπουργείου Υγείας, ΕΟΦ, δημόσιων νοσοκομείων, φαρμακαποθηκών, φαρμακείων και φαρμακευτικών εταιρειών.
Αυτό που δεν φαίνεται να λαμβάνεται υπόψιν είναι ο σύγχρονος τρόπος εφοδιασμού των φαρμακείων και η πολυπλοκότητα που υπάρχει με την ύπαρξη και την λειτουργία 140 και πλέον φαρμακαποθηκών και 10.000 φαρμακείων. Η μη συγκεντρωτική παρακολούθηση των 20.000 καθημερινών παραδόσεων των φαρμακείων σε συνδυασμό με τα χαμηλά αποθέματα που υπάρχουν κυρίως λόγω της σύγχρονης λειτουργίας των συστημάτων εφοδιασμού και διακίνησης, δημιουργούν μια εικόνα ελλείψεως κάποιων φαρμάκων. Αυτή η εικόνα ελλείψεως μπορεί να γίνει μια πραγματική έλλειψη αφού οι ασθενείς ακούγοντας ότι υπάρχει έλλειψη προσπαθούν να προμηθευτούν περισσότερες συσκευασίες από όσες πραγματικά τους αναγκαιούν εκείνη τη χρονική στιγμή.
Πριν ανακοινωθεί από επίσημους φορείς η έλλειψη φαρμάκων θα πρέπει να είναι γνωστές από τον ΕΟΠΥΥ και την ΗΔΙΚΑ οι αναγκαιούσες ποσότητες των συγκεκριμένων φαρμάκων και δραστικών ουσιών για την κάλυψη των ασθενών. Εάν πραγματικά διαπιστώνεται με τα Πληροφοριακά Συστήματα (Π.Σ) του ΕΟΦ ότι υπάρχει πρόβλημα με τα συγκεκριμένα σκευάσματα να ξεκινάει άμεσα η διαδικασία ελέγχου για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η ύπαρξη και λειτουργία των Π.Σ εγγυάται τόσο την διαφάνεια των ελέγχων όσο και την αμεσότητα αυτών, χωρίς αντεγκλήσεις, χωρίς αμφισβητήσεις και το κυριότερο χωρίς την ψυχολογική επιβάρυνση των ασθενών οι οποίοι ενημερώνονται ότι το αναγκαίο φάρμακο τους για την θεραπεία δεν υπάρχει ή δεν βρίσκεται εύκολα.
Γιατί ακόμα και εάν υπήρχαν πολύ περισσότερες συσκευασίες κάποιων φαρμάκων αυτή η κατανομή τους σε 140 φαρμακαποθήκες και 10.000 φαρμακεία θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να μην δημιουργεί προβλήματα στην κανονική κυκλοφορία σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους και συγκεκριμένα μέρη.
Θα πρέπει αυτό το οποίο έκαναν οι φαρμακοποιοί, οι οποίοι προσπαθούσαν να εξυπηρετήσουν με το καλύτερο δυνατό τρόπο τους ασθενείς τους μέσω facebook, να είναι ένα Π.Σ της πολιτείας στο οποίο να μπορεί να ελέγχεται η έλλειψη σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο και εάν δυνατόν να τοποθετούν ακόμα και παραγγελίες μέσω αυτού. Πρέπει αξιόλογες πρωτοβουλίες, όλων των ενδιαφερομένων μερών, που φαίνεται ν’ αποδίδουν άμεσα να γίνονται πράξη προς εξυπηρέτηση όλων.
Η εφαρμογή του serialization πέραν της αχίχνευσης των ψευδεπίγραφων φαρμάκων θα βοηθήσει και στο πρόβλημα των ελλείψεων αφού για την υλοποίηση του εμπλέκεται όλη η αλυσίδα του φαρμάκου σε πραγματικό χρόνο από τον Εθνικό Οργανισμό Επαλήθευσης Φαρμάκων (NMVO) που θα δημιουργηθεί.
Τέλος στην πολύ κρίσιμη αλλά και χρήσιμη συζήτηση για την διείσδυση των γενοσήμων στην Ελλάδα θα πρέπει να οριστεί επακριβώς και το τι σημαίνει έλλειψη. Διότι ενώ συζητείται να δοθούν κίνητρα για την προώθηση τους χαρακτηρίζεται ότι βρίσκεται σε έλλειψη ένα φάρμακο το οποίο μπορεί να έχει 15 εναλλακτικά σκευάσματα. Μέσα από αυτή την πραγματικότητα και τις διεργασίες που πρέπει να γίνουν, μπορεί να γίνει εφικτή και η διείσδυση των γενοσήμων άμεσα, πιο εύκολα και πιο οικονομικά.
Προβληματισμοί γύρω από τον κανονισμό για τα ψευδεπίγραφα φάρμακα και την λειτουργία του NMVO.
Η ανάγκη ίδρυσης ενός Εθνικού Οργανισμού Επαλήθευσης Φαρμάκων (NMVO). στην Ελλάδα
Ioannis Karafyllis 