CLAWBACK 2017: Τι να μην περιμένει κανείς….

Είναι να απορεί κανείς μερικές φορές. Πως τα εύκολα θέματα γίνονται δύσκολα, πως δεν μπορούν να επιλυθούν απλά και σύνθετα θέματα με σοβαρότητα και υπευθυνότητα αλλά ως δια μαγείας στο τέλος βρίσκεται μια λύση που δεν την κατανοεί και δεν συμφωνεί απολύτως κανένας μαζί της ούτε καν αυτός που την πρότεινε.Πολλοί επικαλούνται λύσεις που θα ζήλευε ο D.Copperfield και ο Harry Potter όμως κανείς την κοινή λογική ,όπως πολλές φορές έχει γραφεί.

Μπορεί το clawback να είναι ή να μην είναι νόμιμο (αυτό θα το κρίνει η δικαιοσύνη), μπορεί να είναι δυσβάσταχτο (όπως πολλοί ισχυρίζονται), μπορεί να μην έχει δικαιοσύνη στον υπολογισμό και επιμερισμό του, πολλά μπορεί …

Το σίγουρο όμως είναι ότι νομοθετήθηκε και εγγράφεται κάθε χρόνο στον προϋπολογισμό του ΕΟΠΥΥ και αποτελεί την μοναδική ασφαλιστική δικλείδα για την μη υπέρβαση των δαπανών που έχουν εγγραφεί στον κρατικό προϋπολογισμό (ο οποίος είναι νόμος και μάλιστα κορυφαίος).

Σύμφωνα με τον  ΕΟΠΥΥ το clawback  του 1^ου εξαμήνου του 2016 ήταν 216.146.862€ (μέσα σε αυτό συμπεριλαμβανόταν και αυτό που αναλογούσε στα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ).

Για το νοσοκομειακό clawback  το μεν υπουργείο εκτιμά ότι από το όριο των 570 εκατ. € η υπέρβαση θα διαμορφωθεί στα 650-660 εκατ.€, η δε φαρμακοβιομηχανία, το υπολογίζει περί τα 830 εκατ.€.

Είναι σίγουρο ότι το πραγματικό ποσό της υπέρβασης είναι περίπου στην μέση, δηλαδή στα 750 εκατ.€. Και αυτό γιατί όπως γράφτηκε, όσον αφορά τα νοσοκομεία,  με βάση τους τελικούς υπολογισμούς το clawback διαμορφώθηκε το 1^ο εξάμηνο του 2016 στα 118 εκατ.€ και αν η χρονιά εξελιχθεί με τον ίδιο τρόπο θα διπλασιασθεί και θα φθάσει στα 236 εκατ.€, ποσά που θα πρέπει να επιστρέψει η φαρμακοβιομηχανία στο ελληνικό δημόσιο. Στα 99 εκατ.€ έφθασε η υπέρβαση στα φάρμακα των δημοσίων νοσοκομείων, ενώ στα 19 εκατ.€ η υπέρβαση στα ιδιωτικά νοσοκομεία με τα οποία έχει σύμβαση ο ΕΟΠΥΥ.

Σύμφωνα με τον ΕΟΠΥΥ το μέσο ποσοστό clawback για τις εταιρείες διαμορφώνεται στο 18,22%. Ειδικότερα, 18 εταιρείες πληρώνουν clawback 10-15%, 80 εταιρείες 15-18%, 67 εταιρείες μεταξύ 18% και 20%, 27 εταιρείες 20-22% και 18 εταιρείες από 22% έως 28%.
Με τον προϋπολογισμό του 2017 που υπέβαλε ο ΕΟΠΥΥ, το συνολικό clawback που θα κληθούν να επιστρέψουν οι φαρμακευτικές  επιχειρήσεις διαμορφώνεται στα 159 εκατ.€, όταν το 2016 το αντίστοιχο ποσό ήταν 483 εκατ.€.

Για τις φαρμακευτικές εταιρείες, το clawback των 441 εκατ.€ που αφορούσε επιστροφές εξωνοσοκομειακών σκευασμάτων το 2016 μειώνεται στα 132 εκατ.€, περίπου κατά 70%, ενώ το clawback για τα νοσοκομειακά φάρμακα που αποζημιώνει ο ΕΟΠΥΥ για τις ιδιωτικές κλινικές μειώνεται επίσης στα 27 εκατ.€ έναντι 42,4 εκατ.€ το 2016.

Ο παρακάτω πίνακας είναι ενδεικτικός της έλλειψης κοινής λογικής αλλά και τεχνογνωσίας για την πρόβλεψη σημαντικών οικονομικών μεγεθών που επηρεάζουν την εθνική οικονομία και κυρίως την υγειονομική κάλυψη του πληθυσμού.

Είναι βέβαια θετικό ότι ο ΕΟΠΥΥ στην έγκριση του προϋπολογισμού του του 2017 αναφέρεται στη πιστή προσαρμογή των μεγεθών του στα όρια της ψηφισθείσας από την Βουλή των Ελλήνων εισηγητικής έκθεσης του κρατικού προϋπολογισμού και στις αρχές που τον διέπουν, όπως την:

-Αρχή της ετήσιας διάρκειας

-Αρχές της ενότητας και της καθολικότητας

 

 

 

 

 

 

 

 

Έγκριση Π/Υ 2017 ΕΟΠΥΥ	ΚΩΔΙΚΟΣ	Π/Υ2016 (αρχικός)	Π/Υ 2016 11 Τροποποίηση	Π/Υ2017
	5689	0	136.870.587,79	0
	5693	0	441.146.862	132.000.000
Τροποποίηση Π/Υ 2017 ΕΟΠΥΥ	ΚΩΔΙΚΟΣ	Π/Υ2016 (αρχικός)	Π/Υ 2016 13 Τροποποίηση	Π/Υ2017
	5689	0	246.122.139,37*	0
	5693	0	441.146.862	132.000.000
			687.269.001,37
Έγκριση Π/Υ 2016 ΕΟΠΥΥ	ΚΩΔΙΚΟΣ	Π/Υ2015 (αρχικός)	Π/Υ 2015 5,6η Τροποποίηση	Π/Υ2016
	5689	175.000.000	772.124.874	0
	5693	0	0	0

*Στην 13^η τροποποίηση του ΕΟΠΥΥ αναγραφόταν ότι για τον κωδικό 5689 το clawback ήταν 246.122.139,37€ ενώ για τον κωδικό 5693 ήταν 441.146.862€.

Το 246.122.139,37€ είναι το άθροισμα των 136.870.587,79€+109.251.551,58€.

Στην 13^η τροποποίηση όμως αναγράφεται ότι το ποσό αυτό των109.251.551,58€ προέρχεται κυρίως από το rebate α΄-δ΄ τριμήνου έτους 2015! Ο ΕΟΠΥΥ ενώ έχει κωδικό αποκλειστικά για rebate (5692) έχει ταυτόχρονα άλλο κωδικό για clawback και rebate (5689)!!

Αυτό είναι εμφανές ότι δημιουργεί σημαντικά λογιστικά αλλά και δημοσιονομικά προβλήματα αφού άλλο είναι το συνολικό ποσό που καταλογίζεται σαν clawback, άλλο είναι το συνολικό ποσό που καταλογίζεται σαν rebate και άλλος είναι ο τρόπος υπολογισμού του clawback και άλλος του rebate.

Προκαλεί επίσης μεγάλη εντύπωση πως από τα 441.146.862€ που ο ίδιος ο ΕΟΠΥΥ εκτίμησε το clawback για το 2016, αναγράφει μόνο 132.000.000€ για το 2017. Συνολικά λοιπόν οι φαρμακευτικές εταιρείες φαίνεται ότι για το 2017 θα επιβαρυνθούν μόλις κατά 132.000.000€ έναντι πρόβλεψης 687.269.001,37€ το 2016.

Ο ΕΟΠΥΥ είχε τροποποιήσει τον αρχικό προϋπολογισμό του 2015 από 175.000.000€ σε 772.124.874€(!!) με την 5-6^η τροποποίηση, εν τούτοις είχε πρόβλεψη για έσοδα από clawback το 2016, 0€ (!!).

Όλα τα παραπάνω στοιχεία προδιαγράφουν ότι τα μεγέθη που αναγράφει στον προϋπολογισμό του είναι για καθαρά λογιστικούς λόγους και δεν αντιπροσωπεύουν την πραγματικότητα. Η ευκολία που έχει ο ΕΟΠΥΥ να κάνει τροποποιήσεις σε ένα οικονομικό έτος (14 το 2016) του δίνει την δυνατότητα να αναγράφει στοιχεία που απέχουν πάρα πολύ από την πραγματικότητα. Η πραγματικότητα έχει όμως κόστος και αυτό ονομάζεται clawback. Η δυνατότητα να συνταγραφούνται φάρμακα χωρίς όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις και η δυνατότητα να παραγγέλνονται φάρμακα από τα νοσοκομεία γνωρίζοντας ότι δεν θα πληρώσουν με κανένα τρόπο επιπλέον τίμημα για αυτά, θα αυξάνει συνεχώς το clawback  και δεν θα το μειώνει. Όταν ο ΕΟΠΥΥ ανέγραφε στο προϋπολογισμό του δαπάνη για φάρμακα 2.420 εκατ.€ έχοντας όριο τα 1.945 εκατ.€ και την ίδια στιγμή παραπάνω σ’αυτόν  σημείωνε 0€ για clawback απλά ήταν αναμενόμενο το αποτέλεσμα αυτού του σημαντικότατου ποσού ως αυτόματης επιστροφής.

( δες CLAWBACK ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΤΙ (ΔΕΝ) ΙΣΧΥΕΙ)

Από τον Μάιο του 2015 είχα επισημάνει ότι το  clawback θα ξεπεράσει τα 300 εκατ. € και αυτό είχε αντιμετωπιστεί με πολλή επιφυλακτικότητα από όλους τους εμπλεκόμενους. Πολλοί σχολίαζαν ότι ήταν υπερβολικές αυτές οι εκτιμήσεις. Αποδείχθηκε όμως ότι ήταν σωστές. Που βασίζονταν όμως αυτές οι εκτιμήσεις;

Στα στοιχεία που δίνονταν από εταιρείες , συνδέσμους, ενώσεις και  δημόσιους οργανισμούς και οι οποίοι δυστυχώς είχαν σημαντική απόκλιση μεταξύ τους (διαφορές εκατοντάδων εκατομμυρίων €)

Ο υπολογισμός του clawback απαιτεί την συλλογή στοιχείων από τον ΕΟΠΥΥ και όλα τα νοσοκομεία ταυτόχρονα ,συνεπώς ήταν  αδύνατο να προκύψουν σε εξαμηνιαία βάση πραγματικά δεδομένα σε πραγματικό χρόνο. Επίσης βασικές παράμετροι για τον υπολογισμό του clawback στην υπ΄αριθμ. ΔΥΓ3(α)/οικ. ΓΥ 150/01.03.2012 (ΦΕΚ 681Β/8-3-2012) δεν είχαν αναπροσαρμοσθεί όπως έπρεπε με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια επιπλέον δυσκολία στον σωστό υπολογισμό του.

Η φωνή της κοινής λογικής ποτέ δεν είναι αρεστή. Δημιουργεί δυσαρέσκεια και δεν γίνεται αποδεκτή. Όμως προλαμβάνει δυσάρεστες καταστάσεις και τεράστιες μη χρειαζούμενες δαπάνες. Σε πολλούς αρέσει η «δημιουργική λογιστική» αλλά σε κανέναν δεν αρέσει το δημόσιο λογιστικό (το οποίο είναι νόμος και πρέπει να εφαρμοσθεί).

Η σύσταση επιτροπών δεν επιλύει προβλήματα. Πολλές φορές τα επιτείνει και δημιουργεί επιπλέον δυσκολίες. Η απλούστατη λύση της καταγραφής όλων των φαρμάκων τα οποία προμηθεύεται κάθε νοσοκομείο, κάθε κλινική και κάθε φάρμακο το οποίο χορηγείται σε κάθε ασθενή, η οποία προτείνεται για τον έλεγχο της κατανάλωσης, προκειμένου να τεθούν οι περιορισμοί που θα οδηγήσουν στη μείωση της υπέρβασης της ενδονοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης είχαν ξεκινήσει πιλοτικά να εφαρμόζονται από το 2014 από την ΕΠΥ με την συνδρομή του ΕΟΦ και οι σημερινοί υποστηρικτές  τους αντιδρούσαν έντονα.

Όμως όλοι πρέπει να αναγνωρίσουν ότι χάθηκαν 2 χρόνια και η νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη υπερέβη κάθε προϋπολογισμό και κάθε όριο.

Το  γεγονός ότι ερίζουν 3 οργανισμοί (ΗΔΙΚΑ, ΕΟΦ,ΕΟΠΥΥ) για την κατανάλωση των φαρμάκων αποτελεί ένδειξη μη ορθής λήψης των δεδομένων και λανθασμένης αξιοποίησης τους. ( δες Νοσοκομειακό Clawback: Η ώρα της αλήθειας)

Για αυτό και είχε προταθεί άμεσα οι επιχειρήσεις που έχουν σχέση με την υγεία (ΣΦΕΕ,ΠΕΦ,ΣΕΙΒ,.) να βρουν έναν αξιόπιστο τρόπο και έναν αξιόπιστο φορέα του δημοσίου και με διαφανείς διαδικασίες να καταγράψουν επίσημα όλες τις πωλήσεις τους στο σύστημα υγείας γενικότερα αλλά και στα νοσοκομεία ειδικότερα εάν επιθυμούν να πληρωθούν για τα ληξιπρόθεσμα και τις σημερινές οφειλές προς αυτούς.

Οι δαπάνες των νοσοκομείων είναι και πρέπει να είναι άμεσα ελέγξιμες.

Δεν χρειάζονται πανάκριβα πληροφοριακά συστήματα (Π.Σ), με πανάκριβες ετήσιες συντηρήσεις, τα οποία δεν επικοινωνούν μεταξύ τους ή δεν χρειάζεται κάποιοι να απαιτούν δυσθεώρητα ποσά για να μεταφέρουν τα δεδομένα από το ένα Π.Σ στο άλλο. Οι συχνές αλλαγές των Π.Σ. αποτελούν, πέραν της τεράστιας σπατάλης, δικαιολογία «τεχνικών δυσκολιών» από μέρους αυτών που δεν καταχωρούν τα παραστατικά αγορών . (δες CLAWBACK, ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΑ ΧΡΕΗ ΚΑΙ BIG BANG!!)

ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΕΣ ΦΟΡΕΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

Με βάση τον νόμο 4337/2015 οι προϊστάμενοι οικονομικών υπηρεσιών και οι διοικήσεις των νοσοκομείων οφείλουν να παρακολουθούν αδιαλείπτως την εξέλιξη των προϋπολογισμών τους και να διασφαλίζουν ότι δεν υπάρχουν αρνητικές αποκλίσεις από τους δημοσιονομικούς στόχους ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να εξοφλούν τις υποχρεώσεις τους εντός των προθεσμιών που προβλέπονται από την νομοθεσία.

Η συνεχής παρακολούθηση των δαπανών, η μη σώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών και η εξόφληση των τιμολογίων εντός των προθεσμιών που τίθενται από τις κείμενες διατάξεις, αποτελούν βασικές υποχρεώσεις των φορέων του υπουργείου υγείας, οι οποίοι οφείλουν να παρακολουθούν και να ελέγχουν το ύψος των δεσμεύσεων.

Τα όρια των πιστώσεων που έχουν καθορισθεί στον προϋπολογισμό προσδιορίζουν το ανώτατο ύψος υποχρεώσεων που μπορούν να αναληφθούν εντός του 2017, αφού βεβαίως ληφθούν υπόψη κατά προτεραιότητα οι υποχρεώσεις προηγούμενων ετών που θα πληρωθούν από τις πιστώσεις αυτές.
Επισημαίνεται ότι με τον προϋπολογισμό καθορίζονται όρια δαπανών και όχι ύψος κονδυλίων προς ανάλωση. Με την πραγματοποίηση δαπανών επιδιώκεται η επίτευξη συγκεκριμένου αποτελέσματος και η παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες, γεγονός που καθιστά αναγκαία τη σύνδεση όλων των δαπανών που θα πραγματοποιηθούν με συγκεκριμένο και μετρήσιμο αποτέλεσμα.

Δεν θα πρέπει να παραβλέπει  κανείς επίσης ότι τα έξοδα του ετήσιου προϋπολογισμού είναι οι πληρωμές που πραγματοποιούνται κατά την διάρκεια του οικονομικού έτους στον οποίο αναφέρεται ο προϋπολογισμός ανεξάρτητα από το χρόνο που έχει δημιουργηθεί η υποχρέωση για πληρωμή.

Καταληκτική ημερομηνία εκτέλεσης του προϋπολογισμού για τα ΝΠΔΔ που είναι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης ήταν η 31.12.2016, τόσο για την είσπραξη των εσόδων, όσο και για την πληρωμή των δαπανών τους.
Για τη μη παραβίαση της αρχής της αυτοτέλειας των χρήσεων και τη μη μετακύλιση των υποχρεώσεών τους στο επόμενο έτος και την αποφυγή ταλαιπωρίας των πιστωτών, οι οικονομικές υπηρεσίες των νοσοκομείων και του ΕΟΠΥΥ όφειλαν να φροντίσουν για την έγκαιρη συγκέντρωση των δικαιολογητικών του συνόλου των δαπανών, τον έλεγχο, την εκκαθάριση, την έκδοση των αντίστοιχων χρηματικών ενταλμάτων και την εξόφληση τους έως την ανωτέρω ημερομηνία.

Κάποιος μπορεί να θέλει να μειώσει το ύψος του clawback βάζοντας επιπλέον εκπτώσεις, όπως γράφεται, αλλά αυτό δεν αλλάζει το συνολικό ύψος των επιστροφών από την φαρμακοβιομηχανία.

(δες CLAWBACK ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ).

Οι «εφευρισκόμενες» ορολογίες (διεθνείς και ελληνικές) δεν αλλάζουν το συνολικό ποσό που επιστρέφεται από την φαρμακοβιομηχανία και που επηρεάζει την τιμή των προϊόντων της. Άρα το clawback του 1^ου εξαμήνου για τα νοσοκομεία είναι 118,541 εκατ.€ που είχε εκτιμηθεί αρχικά, επί συνολικών πωλήσεων στα νοσοκομεία ύψους 365.541.113,97€, μετά τις νομοθετημένες εκπτώσεις και τα rebate.Είναι λοιπόν μαθηματικά και λογικά αδύνατο να κλείσει περίπου γύρω στα 650-660 εκατ.€  φέτος η νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη όταν είναι ήδη στο 1⁰ εξάμηνο στα 690 εκατ.€.

Τέλος γράφτηκε ότι τα στοιχεία του υπουργείου υγείας, διαπιστώνουν ότι ενώ τα έτη 2012 – 2015 η νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη έβαινε μειούμενη, πέρυσι παρατηρήθηκε ανοδική πορεία σε σύγκριση με το σύνολο των δαπανών.

Συγκεκριμένα, από τα 739,87 εκατ.€ νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης το 2012, το ποσό περιορίσθηκε στα 614,7 εκατ.€ το 2013 και στα 519,15 εκατ.€ το 2014, αντιπροσωπεύοντας το 36%, 34% και 32% της συνολικής νοσοκομειακής δαπάνης.

Το 2015, η πτώση συνεχίστηκε για να διαμορφωθεί η φαρμακευτική δαπάνη στα νοσοκομεία στα 479,612 εκατ.€, ενώ το 2016 εκτιμάται ότι έκλεισε στα 674,221 εκατ.€, απορροφώντας το 38% των δαπανών των νοσοκομείων που υπολογίζονται σε 1,7 δισ.€

Όταν κανείς λαμβάνει υπόψιν του μόνο αριθμούς, χωρίς τις απαραίτητες επισημάνσεις, οδηγείται σε λανθασμένα συμπεράσματα και αποφάσεις. Την χρονική περίοδο 2012-2016 υπήρχαν συνεχείς αλλαγές ως προς την χορήγηση  των ακριβών φαρμάκων (νοσοκομεία, ΕΟΠΠΥ, φαρμακεία,..) με αποτέλεσμα τα  οικονομικά μεγέθη να μην είναι συγκρίσιμα. Το μόνο συγκρίσιμο μέγεθος είναι η συνολική δημόσια φαρμακευτική δαπάνη.

Για το 2017 το όριο είναι 550 εκατ.€ (ν.4447/2016,άρθρο 34) και διαφαίνεται ότι το clawback φέτος θα ξεπεράσει και πάλι τα 200 εκατ.€.  

Να μην περιμένει κανείς  λοιπόν το 2017 να μειωθεί το clawback γιατί τα πραγματικά μεγέθη, και την κοινή λογική, δεν τα λαμβάνει κανείς σοβαρά υπ΄οψιν του απ΄ότι αποδεικνύεται.

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΑΡΘΡΑ

Νοσοκομειακό Clawback: Η ώρα της αλήθειας

CLAWBACK ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. ΤΙ (ΔΕΝ) ΙΣΧΥΕΙ.

CLAWBACK, ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΑ ΧΡΕΗ ΚΑΙ BIG BANG!!CLAWBACK ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ